Page 125 - ดุลพาห เล่ม3.indd
P. 125
ดุลพาห
แนวทางการปฏิรูประบบการกำาหนดโทษอาญา
(sentencing reform) ตามแผนการปฏิรูปประเทศ
ด้านกระบวนการยุติธรรม พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔
ดร. ศุภกิจ แย้มประชา*
๑. ระบบการกำาหนดโทษอาญา
๑.๑ ระบบการกำาหนดโทษอาญาคืออะไร
เมื่อกล่าวถึงการกำาหนดโทษทางอาญา (sentencing) มักเข้าใจว่าเกี่ยวข้องกับการใช้
ดุลพินิจของศาลในการกำาหนดโทษที่จะลงแก่จำาเลยที่ศาลพิพากษาว่ามีความผิดเท่านั้น
จนกระทั่งเกิดความเข้าใจว่าการกำาหนดโทษทางอาญาเป็นอำานาจตุลาการ ความเข้าใจดังกล่าว
มีการถกเถียงกันทั้งในวงวิชาการและในระดับนโยบายของหลายประเทศ กล่าวโดยเฉพาะ
ในสหราชอาณาจักร ทั้งในอังกฤษ เวลส์ และสกอตแลนด์เป็นที่ยอมรับกันว่าการกำาหนดโทษ
ทางอาญาเกี่ยวข้องกับทั้งฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และฝ่ายตุลาการ แต่ผู้มีอำานาจสูงสุด
ในการกำาหนดนโยบายในการกำาหนดโทษทางอาญา (sentencing policy) คือ ฝ่ายนิติบัญญัติ
กล่าวคือ ฝ่ายนิติบัญญัติมีหน้าที่บัญญัติกฎหมายว่าการกระทำาใดสมควรเป็นความผิดอาญา
และกำาหนดโทษที่จะลงสำาหรับความผิดนั้นๆ โดยอาจกำาหนดโทษขั้นสูงเพียงอย่างเดียว
หรือกำาหนดโทษขั้นตำ่าไว้ด้วย ซึ่งศาลมีดุลพินิจที่จะเลือกประเภทและระดับความรุนแรงของโทษ
ที่จะลงได้ ภายใต้กรอบที่ฝ่ายนิติบัญญัติกำาหนดไว้ อำานาจในการกำาหนดโทษทางอาญาของศาล
จึงไม่ใช่อำานาจเด็ดขาดและไม่ใช่ข้อบ่งชี้ว่าอำานาจดังกล่าวเป็นอำานาจตุลาการ หากแต่เป็นอำานาจ
ที่ฝ่ายนิติบัญญัติให้ไว้ในระยะเวลาใดเวลาหนึ่ง และเป็นอำานาจที่ผู้พิพากษาแต่ละคนต้องใช้
* รองเลขาธิการสำานักงานศาลยุติธรรม, ผู้ช่วยเลขานุการคณะกรรมการปฏิรูปประเทศ
ด้านกระบวนการยุติธรรม น.บ. (เกียรตินิยม) (ธรรมศาสตร์) น.ม. (กฎหมายอาญา) (ธรรมศาสตร์)
น.บ.ท. M.A (Criminal Justice) State University of New York at Albany, USA (ทุนรัฐบาล)
Ph.D (Law) University of Strathclyde, UK (ทุนรัฐบาล).
114 เล่มที่ ๓ ปีที่ ๖๕
