Page 131 - SHS Khoa học tự nhiên 8 - Bản in thử

II – Tiêu hoá ngư i
1
1. C u t o và ch c năng c a h tiêu hoá 11 2

H tiêu hoá có các cơ quan (mi ng, h u, thc qu n, d dày, 3
ru t non, ru t già, h u môn) và các tuy n tiêu hoá (tuy n
nư c b t, tu‚, gan, m t,...). H tiêu hoá có chc năng bi n
đ i thc ăn thành các ch t dinh dư ng mà cơ th có th
h p th
đư c và lo i ch t th i ra kh i cơ th . 10 4
9 5
6
Quan sát Hình 32.1 và da vào ki n thc đã h c đ 7
thc hi n các yêu c u sau:
1. Nêu tên các cơ quan c a h tiêu hoá tương ng 8
v i nh„ng v trí đư c đánh s
trong hình.
2. Xác đ nh tên ba cơ quan mà thc ăn không đi qua. Hình 32.1 C u t o h
tiêu hoá
ngư i

2. Quá trình tiêu hoá
ngư i
a) Tiêu hoá khoang mi ng

­c ăn khi vào khoang mi ng đư c tiêu hoá cơ h c và hoá h c. Tiêu hoá cơ h c thc ăn
nh ho t đ ng nhai, nghi€n c a răng và ho t đ ng đ o tr n c a lư i. Tiêu hoá hoá h c nh
enzyme amylase c a tuy n nư c b t giúp bi n đ i m t ph n tinh b t chín trong thc ăn
thành đư ng maltose.

b) Tiêu hoá d dày
D dày là nơi nh n thc ăn t thc qu n xu
ng, ti p t
c quá trình tiêu hoá cơ h c và
hoá h c. Ho t đ ng co bóp c a d dày giúp thc ăn đư c nhuyŠn và th m đ€u d ch v
(cha hydrochloric acid, enzyme lipase và enzyme pepsin). Enzyme pepsin giúp bi n
đ i m t ph n protein trong thc ăn.

c) Tiêu hoá ru t non

­c ăn t d dày đư c chuy n xu
ng tá tràng (đo n đ u c a ru t non), t i đây có d ch tu‚
(do tuy n tu‚ ti t ra), d ch m t (do gan ti t ra) đ vào. Niêm m c ru t non cha tuy n ru t
ti t ra d ch ru t. Ba lo i d ch trên cha các enzyme tiêu hoá giúp bi n đ i ch t dinh dư ng
trong thc ăn thành nh„ng ch t đơn gi n mà cơ th h p th
đư c.
S tiêu hoá các ch t đư c diŠn ra d c theo chi€u dài c a
ng tiêu hoá nhưng ch y u ru t
non do ru t non có m ng mao m ch máu và b ch huy t dày đ c. Ch t dinh dư ng trong
thc ăn đư c v n chuy n qua thành c a các lông ru t, m ch máu và m ch b ch huy t.

d) Tiêu hoá ru t già và tr c tràng
Ph n l n các ch t dinh dư ng đã đư c h p th
qua thành ru t non, thc ăn chuy n xu
ng
ru t già s h p th
thêm m t s
ch t dinh dư ng, ch y u h p th
l i nư c, cô đ c ch t bã.
M t s
vi khu‡n c a ru t già phân hu nh„ng ch t còn l i c a protein, carbohydrate, lên
men t o thành phân đư c th i ra ngoài nh nhu đ ng c a ru t già và theo cơ ch ph n x .

129