Page 73 - Neşide Dergisi 6.Sayı

DOSYA

mak anlamına gelmemekle beraber hesap gösterdiği performansların ötesine geçmeyi
yapma sürecinde kullanılan yöntemleri kap- başardı. Hatta bunu yaparken çoğu zaman
sayan bir kavramdır. Örneğin, üçgenin alanını insan kullanıcıların aklına gelmeyen yaratıcı
hesaplamak için kullanılan yöntem basit bir stratejiler üretti.
algoritma örneğidir. Buna göre algoritmanın
2016’da Google’ın geliştirdiği AlphaGo yazı-
birinci adımı üçgenin taban uzunluğu ile üç-
genin aynı tabana ait yüksekliğinin çarpılma- lımı satrançtan oldukça fazla olasılığa ve stra-
tejiye sahip olan Go oyununu kendi kendine
sıdır. İkinci adımda ise bulunan değerin ikiye
bölünmesidir. Örneğin, taban uzunluğu 10 öğrendi ve kimselerin ihtimal dahi vermediği
bir sonuç olarak dünya Go şampiyonunu yen-
cm ve bu tabana ait yüksekliği 5 cm olan üç-
meyi başardı.
genin alanını olarak buluruz.
2000’li yılların başında makinelerin insanla-
Algoritmalar her zaman sayılarla ifade edil-
ra özgü becerileri taklit edemeyeceği fikri
mek ya da matematiksel formüllerle ilişkilen-
yaygındı. Örneğin, otomobil kullanımı birçok
dirilmek zorunda değildir. Örneğin, bir sebze
veriyi işleyerek yapılması gereken karmaşık
yemeği tarifini uygulamak da içinde barındır-
bir beceridir. Otomobil kullanan makine ya
dığı adımlarla algoritma olarak isimlendirile-
bilir. Aynı tarif ile farklı sebzelerin türünü veya da kendi kendine giden araç fikri yakın bir
geçmişte bilim kurgu senaryoları olarak görü-
miktarlarını değiştirerek her defasında farklı
lürdü. Oysa kısa zaman sonra kendi kendine
bir yemek elde edebiliriz.
gidebilen araçlar trafikte boy gösterir oldu.
Matematiksel kodlamalar sayesinde bugün Dünyanın çeşitli bölgelerinde birçok otomo-
çeşitli alanlardaki görevleri algoritmalar ola- bil firması kendi kendine yol alabilen araçları-
rak ifade edebiliyoruz. Bilgisayar programla- nı geliştirir duruma geldi.
ma dillerini kullanarak hayal edebileceğimiz
neredeyse her beceriyi algoritmalar aracılı-
Sonuç yerine
ğıyla makinelere aktarabildiğimiz bir dünyada
Sayma ile başlayan yolculuğumuz evrensel
yaşıyoruz. Bu becerileri daha iyi anlayabilmek
bir dil olan matematiği keşfetmemizi sağladı.
üzere yapay zekâ dediğimiz yazılımların göze
İnsanlık evrensel matematik dilini sayılar ara-
çarpan gelişimlerini birkaç önemli örnek üze-
cılığıyla oluşturmayı başardı. Bu dilin organik
rinde inceleyelim.
olmayan akıllı yazılımlara aktarıldığına tanık
10 Şubat 1996’ da IBM’in geliştirdiği bilgisa- olduğumuz bir çağda yaşıyoruz. Öyle ki sa-
yar olan Deep Blue dünya satranç şampiyonu yılar sayesinde matematiksel dil akıllı algorit-
Garry Kasparov’u yenerek bilgisayar prog- malar ile insanlar arasında bir iletişim kurma
ramların hızlı yükselişi hakkında bir ipucu standardı haline gelmiştir. Akıllı algoritmaların
vermişti. Deep Blue programı içerisinde insan kökeni ile matematiğin gelişiminde önemli bir
öğrenmesi sonucu geliştirilen satranç strateji- ilk adım olan saymanın bağı, bize algoritma-
lerini barındıran bir yazılama ve güçlü bir iş- ların geleceği hakkında bir fikir vermektedir.
lem hızına sahipti. Sonraki yıllarda ise yapay Sayma ile başlayan ilkel aritmetik insanlığın
zekâ alanındaki gelişmeler makinelerin kendi ortak çabalarıyla matematik bilimine dönüş-
yöntemleriyle öğrenme ve strateji geliştirme- müştür. Matematik ise içerisinde barındırdığı
sine odaklı bir dönüşüm geçirdi. olanaklarla sonsuz bir bilgi evreninin dili ko-
numundadır. Matematik sayesinde bilgisa-
2015 yılında Google’ın geliştirdiği DeepMind yarlarla iletişim kurabiliyor ve kendi kendine
isimli program 49 klasikleşmiş Atari oyunu- öğrenebilen yapay zekâlar geliştirebiliyoruz.
nu kendi kendine oynamayı öğrendi. Bu de- Matematiğin evrensel dilini kullanabilen al-
neyde bilgisayar sistemine sadece oyundaki goritmaların günümüzde sergilediği beceriler YAPAY ZEKÂ
piksellerin yapısal özellikleri ve kazanmak yakın geleceğin, algoritmaların yükselişine
için yüksek puan alınması bilgisini verişmişti. doğrudan tanık olacağımız benzersiz bir dö-
Program tüm oyunların kurallarını kendi ken- nem olacağını hepimize göstermektedir. Yeni
dine öğrenmeyi ve çoğu oyunda insanların çağ algoritmaların altın çağı olacaktır.

71