Page 151 - Xứ Đàng Trong_Li Tana

TIỀN TỆ VÀ THƯƠNG MẠI 149

Đàng Trong, năm 1650, số tàu đến còn nhiều hơn . Có ít nhất là
1
một hoặc hai tàu đến từ Macao mỗi năm với khả năng chuyên

chở dưới 300 tấn mỗi chiếc , trị giá 100.000 lạng .
2
3
Còn phải thêm 700 tấn do thuyền của họ Chính tại Đài Loan.
Số thuyền này có thể là từ 2 đến 4 thuyền mỗi năm vào các thập
niên 1660-1680 với trọng lượng trung bình mỗi thuyền là 235

tấn trị giá 90.000 lạng bạc .
4
5
Đàng Trong và các nước Đông Nam Á khác trong các thế kỷ
17 và 18 cũng đã trao đổi với nhau một khối lượng hàng lớn
như đã thấy trong chương 3. Có ít nhất là hai thuyền đến Đàng
Trong mỗi năm, hoặc từ Xiêm, Manila hoặc từ Batavia .
6
Như thế, từ thập niên 1640 đến cuối thế kỷ 17, tính trung
bình hằng năm có từ 2.000 đến 2.500 tấn hàng hóa có thể đã
được chuyên chở, trị giá khoảng 580.000 lạng.

Năm 1715, chính quyền Nhật Bản giới hạn tổng giá trị của
nền ngoại thương ở con số 3.000 kan (300.000 lạng bạc) mỗi
năm. Trong số này có 300 kan (30.000 lạng bạc) được ấn định
cho Đàng Trong. Điều này có nghĩa là cho tới đầu thế kỷ 18,
khối lượng buôn bán giữa Nhật Bản và Đàng Trong trị giá ít

1 Mangui, Les Portuguese sur les cotes du Việt-Nam et du Campa, trg. 201.
2 Boxer: “Tấn ở đây được sử dụng như là một đơn vị tính thể tích chứ không phải trọng lượng. Các tác giả
châu Âu thời đó (thế kỷ 17?) định nghĩa một tấn trên tàu là một không gian chứa hàng bằng khoảng
60 feet cub.” Xem Boxer, The Great Ship from Amacon, trg. 13. Ông cũng nói là có tàu 400 đến 500
tấn từ Đông Dương tới vào năm 1637, dưới quyền chỉ huy của người Bồ.
3 Innes, trg. 383.
4 Copie-daghregister des Casteels Zeelandia op Tayoan, 27.2 đến 9.9, 1655 nói là bốn ghe tới Quảng
Nam vào tháng 3-1655. Trích dẫn từ Tào Vĩnh Hòa, Đài Loan đảo kỳ lịch sử nghiên cứu, Đài Bạc, 1981,
trg. 377. Theo Kai-hentai, quyển 8, trg. 392, có 3 ghe của họ Chính tới Quảng Nam năm 1683. Tính
theo 3 ghe tới Nagasaki từ tháng 6 đến tháng 7-1641, khối hàng chuyên chở của mỗi ghe của họ
Chính là 235 tấn. Xem Daghregister des Comtoirs Nangasaque, bản dịch tiếng Nhật, quyển 1, trg.3-
5, 9-11, 16-17.
5 Về trị giá thuyền của họ Chính, xem Lâm Nhân Xuyên, Minh mại Thanh sơ tư nhân hải thượng mậu
dịch (Nền thương mại tư nhân trong thời kỳ từ cuối nhà Minh đến đầu nhà Thanh, nhà xuất bản
trường Đại học Hòa Đông, Thượng Hải, 1987, trg. 267. Cách tính của Lâm dựa trên yêu cầu của họ
Chính đòi người Hà Lan bồi thường. Yêu cầu có thể cao hơn trị giá đích thực.
6 Xem Les Philippines et le Pacifique des Ibériques, trg.60-61; J.C. van Leur, trg.213.

www.hocthuatphuongdong.vn