Page 80 - alro46

กำรท�ำวนเกษตรในเขตปฏิรูปที่ดินจังหวัดล�ำปำง
กรณี นายประดิษฐ์ นันท์ตา อายุ 52 ปี

ปราชญ์เกษตรและหมอดินอาสา
หมู่ 5 ต�าบลบ้านหวด อ�าเภองาว จังหวัดล�าปาง
องค์ความรู้: การท�ากิ่งพันธุ์ไผ่/ไม้ผล และการปรับปรุงบ�ารุงดิน

เนื้อที่: 50 ไร่

ลักษณะพื้นที่: ที่เนิน ลาดเอียง
ลักษณะดิน: ดินกรวดภูเขา

แหล่งน�้า: สระน�้า 3 แห่ง และธารน�้าธรรมชาติ

ระบบน�้า: ปั้มสูบน�้า ปล่อยตามระบบท่อและสายยาง “คิดที่จะขยายเพิ่มได้ในอนาคต
ผลผลิตหลัก: มะขามเปรี้ยวยักษ์ ต้นพันธุ์ไผ่ อยากคืนผืนป่า วางอนาคตลูกหลาน”

จากการเก็บข้อมูลแปลงเกษตรและสัมภาษณ์นายประดิษฐ์ นันท์ตา (2562) พบว่า เกษตรกร

ื
ื
ี
ื
ี
ื
ี
เป็นผู้บุกเบิกพ้นท่ด้วยตนเองเม่อปี พ.ศ. 2545 โดยสภาพพ้นท่เดิมเป็นป่าเส่อมโทรมท่เกิดจาก
ิ
ื
ี
การให้สัมปทานป่าไม้และได้ย่นขอเข้าทาประโยชน์ในท่ดินต่อ ส.ป.ก. โดยในช่วงเร่มแรกเกษตรกร
�
ใช้พ้นท่ราบตาสาหรับปลูกข้าวไร่เพ่อบริโภคในครัวเรือน ส่วนพ้นท่เนินสูงใช้ปลูกข้าวโพดเล้ยงสัตว์
ี
ี
�
ื
�
่
ื
ี
ื
ื
สาหรับขายเป็นรายได้ให้กับครอบครัว การบุกเบิกพ้นท่ดาเนินไปจนกระท่งสามารถทาการเกษตร
�
ี
ั
�
�
ได้เต็มพื้นที่ ในปี พ.ศ. 2552 ภายหลังจากได้รับเอกสารสิทธิ์ ส.ป.ก. 4-01 จึงเริ่มปรับพื้นที่และมีแนวคิด
จะเลิกปลูกข้าวโพดเล้ยงสัตว์ เน่องจากขาดทุนและมีหน้สะสมประมาณ 400,000 บาทประกอบกับ
ื
ี
ี
เกษตรกรเคยเป็นพ่อค้าขายเร่มาก่อนจึงมีข้อสังเกตว่ามะขามเปร้ยวยักษ์สามารถขายฝักสดได้ราคาด ี
ี
ตลาดมีความต้องการสูง และมะขามเปรี้ยวยักษ์ยังเป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืนสามารถให้ผลผลิตได้ยาวนาน
ี
ี
ิ
ี
�
ในเร่มแรกท่คิดปรับเปล่ยนพืชท่ปลูกจึงได้ตัดสินใจปลูกมะขามเปร้ยวยักษ์จานวน 25 ต้น แต่ยังคง
ี
ปลูกข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ร่วมด้วยเพื่อให้มีรายได้ในช่วงที่มะขามเปรี้ยวยักษ์ยังไม่มีผลผลิตออกขาย
ื
ู
ั
ี
ื
�
่
้
่
ั
ั
้
ั
ู
หลงจากนนปี พ.ศ. 2554 ได้ใช้พนทจานวน 5 ไร่ เพอปลกสกและไผ่ โดยปลกแซมสลบเป็น
ิ
ั
ี
ั
แถวพร้อมกันน้นได้ปลูกไม้ผลชนิดอ่น ๆ ในรูปแบบผสมผสานบนพ้นท่น้นด้วยรวมท้งได้เพ่มพ้นท่ปลูก
ั
ื
ี
ื
ื
มะขามเปร้ยวยักษ์โดยใช้ก่งพันธุ์จากการตอนก่งจากต้นท่ปลูกเดิม และได้ขุดสระสาหรับกักเก็บนา
�
้
ิ
ิ
�
ี
ี
ไว้ใช้ในช่วงแล้งเน่องจากนาในลาห้วยมีไม่เพียงพอต่อการทาเกษตรตลอดท้งปี เม่อเข้าสู่ปี พ.ศ. 2558
ื
ั
�
�
ื
้
�
ื
ี
ี
ได้เปล่ยนจากการปลูกข้าวโพดเล้ยงสัตว์เป็นปลูกสับปะรดทดแทน โดยใช้วิธีการปลูกแบบเหล่อมช่วง
ื
ึ
เวลากัน เพ่อให้สามารถจัดการแปลงและผลผลิตได้โดยไม่ต้องพ่งพาแรงงานจากภายนอกมากเกินไป
ื
�
ี
ี
ี
และเพ่อลดความเส่ยงท่ผลผลิตออกมาล้นตลาด นอกจากน้เกษตรกรยังได้เพ่มพ้นท่ทาการเกษตร
ี
ื
ิ
โดยการเช่าพ้นท่ข้างเคียงเพ่อใช้ปลูกกล้วยนาว้า จานวน 4 ไร่ ต่อมาเกษตรกรสามารถเก็บเงินจาก
ื
ี
�
�
ื
้
ั
ึ
ี
ื
ื
�
การขายผลผลิตมะขาม สับปะรดและกล้วยได้เพียงพอจึงขอซ้อพ้นท่ท้งแปลงจานวน 25 ไร่ ซ่งเป็น
45 ป ส.ป.ก. อยู่ได้ อยู่ดี มีความสุข 67
ี