Page 70 - Maket 17-11_merged

CHƯƠNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ PHỤC VỤ XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI

so với tổng đất đô thị. Phát triển đô thị ở Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh chủ yếu
diễn ra ở các khu vực ven đô, ngoài vùng lõi đô thị. Với mật độ thấp, kết nối khu vực và
vùng yếu, nhiều đô thị giống như các ốc đảo phân tán.
- Đô thị hóa chưa đồng bộ với CNH, HĐH, xây dựng NTM. Việc thu hồi đất
nông nghiệp cho phát triển công nghiệp trong quá trình ĐTH diễn ra ngày càng nhanh
và quy mô lớn, làm ảnh hường lớn đến cuộc sống của người nông dân. Trong khi đó,
mặc dù số lượng các khu công nghiệp tại các đô thị đã tăng lên nhanh chóng, chiếm
nhiều đất nhưng tỉ lệ lấp đầy các khu công nghiệp còn thấp, năm 2020 chỉ đạt xấp xỉ
57%, thấp hơn nhiều so với đô thị nhiều nước trong khu vực và thế giới. Sự phát triển
các khu đô thị chưa đồng bộ và gắn kết với các khu công nghiệp, cụm công nghiệp.
Nhiều khu công nghiệp, cụm công nghiệp tại các vùng ít hấp dẫn đầu tư, đặt xa khu
dân cư, nhiều khu đô thị tách biệt với khu công nghiệp, gây khó khăn cho tận dụng và
lan tỏa giá trị giữa sản xuất và tiêu dùng. Việc người nông dân mất đất nhưng không
được tuyển dụng vào làm việc ở những xí nghiệp xây dựng trên những mảnh ruộng
của người nông dân, làm tăng thêm nông dân thất nghiệp, phát sinh nhiều hậu quả về
xã hội. Việc xây dựng ồ ạt các khu công nghiệp, cụm công nghiệp mà không cho thuê
được có tác động lớn về tài chính và phải đánh đổi trong phân bố nguồn lực.
- Hệ thống đô thị phân bố và phát triển không cân đối, thiếu sự liên kết, chưa có
sự phân định và chia sẻ chức năng trong từng vùng và giữa các vùng, liên kết đô thị
- nông thôn còn yếu. Số lượng đô thị nhiều nhưng phân bố và phát triển thiếu cân đối
giữa 3 miền Bắc, Trung, Nam và giữa các vùng lãnh thổ; cơ cấu mạng lưới đô thị mất
cân đối với 33% dân số đô thị tập trung ở Thủ đô Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, còn lại
hơn 90% đô thị (778) là đô thị loại nhỏ (loại IV và loại V) với quy mô dân số khoảng
5.450.000 người (chiếm 15,15% tổng dân số đô thị). Phần lớn các đô thị đều tập trung
ờ khu vực đồng bằng và ven biển, nơi bị tác động mạnh mẽ bởi biến đổi khí hậu, nhiễm
mặn và tập trung đất nông nghiệp để bảo đảm yêu cầu về an ninh lương thực quốc gia.
Đô thị trung tâm vùng chưa rõ vai trò động lực, kết nối, lan tỏa tác động vai trò phát
triển vùng, kết nối kinh tế đô thị - nông thôn theo vùng còn yếu.
- Hệ thống hạ tầng đô thị chưa đáp ứng yêu cầu của quá trình đô thị hóa và phát
triển đô thị, tính liên kết còn yếu, chưa bảo đảm thích ứng với biến đổi khí hậu, nước
biển dâng và có dấu hiệu quả tải tại các đô thị lớn. Ô nhiễm môi trường tại các đô thị
lớn ngày càng gia tăng và diễn biến nghiêm trọng, ảnh hưởng tiêu cực tới chất lượng
cuộc sống và năng lực cạnh tranh đô thị. Căng thẳng xã hội và bất bình đẳng giữa đô
thị và nông thôn ngày càng gia tăng.

- Các đô thị nhỏ và trung bình còn thiếu động lực phát triển kinh tế đô thị. Hầu hết
các đô thị nhỏ và trung bình nằm ngoài vùng đồng bằng sông Hồng và đông Nam bộ, chỉ
là những đô thị tiêu dùng chứ không phải đô thị sản xuất do hầu hết các khu công nghiệp

69