Page 48 - Dimensi Baharu Zakat di Malaysia

© DIMENSI BAHARU ZAKAT DI MALAYSIA
ISBN 978-967-2959-04-5

sumbangan perlu diutamakan kepada kaum kerabat terdekat jika
termasuk dalam kelompok yang berhak menerima zakat
(Ibid.,:22:87).
HAMKA tidak mengulas hukuman terhadap kes keengganan
membayar zakat pada zaman sekarang. Begitu juga dengan perihal
kadar zakat perniagaan, haiwan ternakan dan perhiasan emas. Beliau
lebih membicarakan soal memahami tuntutan dan penghayatan
zakat. Kenyataan tentang zakat wajib dilaksanakan sering
diperkatakan dengan jelas tanpa sebarang elemen yang meremehkan
atau melonggarkan kewajipan tersebut.
Fokus fiqh zakat lebih luas pada pentafsiran ayat 60 surah al-
Taubah berbanding pentafsiran ayat yang lain. Ini kerana penulisan
beliau berorentasikan mengajak umat Islam mengenali sasaran zakat
dengan mendalam dan memahami tatacara pelaksanaan. Menerusi
pentafsiran ayat ini, terzahir pentafsiran HAMKA bahawa zakat
adalah wajib disampaikan kepada semua golongan yang berhak atas
kebijaksanaan pemerintah.
Setiap ayat fiqh zakat di dalam Tafsir al-Azhar adalah
mengandungi huraian tentang intipati pensyariatan zakat. Umat
Islam perlu mendalami setiap dalil berkenaan supaya keseluruhan
kehendak Allah s.w.t. dapat diterjemahkan dalam dunia realiti
dengan sebaik mungkin. Antara isu menarik untuk didalami,
difikirkan dan disesuaikan menurut ‘uruf setempat ialah
pembahagian zakat untuk golongan berhutang masa kini, ahli
perniagaan yang mengalami kerugian, dana dan bantuan penginapan
musafir secara lebih terbuka, zakat untuk golongan kafir yang dekat
dengan komuniti Islam dan meraikan pecahan fi sabil Allah untuk
manfaat zakat.
HAMKA mempunyai perspektif bahawa masyarakat perlu
memahami tujuan-tujuan zakat. Tiada pentafsiran beliau yang
meninggalkan kupasan mengenai perkara ini. Implikasi terhadap
maslahah masyarakat dapat disimpulkan kepada dua aspek iaitu:

i. Aspek zahir: Kewajipan zakat akan ditunaikan dengan cara
yang berkesan dan penuh hikmah berdasarkan ilmu dan
kefahaman yang selari dengan kehendak al-Quran dan al-

39
39