Page 143 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP
P. 143
yörede çilek ziraatı yaygınlaşmıştır. Yörede 2000’lerin ilk yarısında çok sınırlı bir alanda
deneme üretimine başlanan çileğin 2005’te 500 ton olan üretimi 2008’de 5.500 tona çıkmış,
2011’de de 10.500 ton olmuştur. İlçede 2015’teki 12.920 tonluk çilek üretimi son 2 yılda önceki
yıllara kıyasla düşük seviyede kalmış ve 2017’de 9.500 ton üretim gerçekleşmiştir (TÜİK,
2021). Her ne kadar Köprübaşı Çileği için de Coğrafi İşaret başvurusu yapılmış olsa da henüz
böyle bir koruma kapsamına alımı için çok erkendir.
Elazığ Gezin ve Kuyulu Çileği olarak bilinen çilek çeşitleri ise her ne kadar karakteristik
de olsa son yıllarda ticari manada önemini yitirmiştir. Menemen’in Emiralem Çileği olarak
ünlenen ve son yıllarda çeşitli aktivitelerle öne çıkartılan bu çilek çeşidi için de fidelerin
Antalya’dan getirildiği, eskiden yetiştirilen yerli çeşitlerin ise kalmadığı için bu çilek çeşidinin
de Coğrafi İşaret kapsamında değerlendirilebilirliği mümkün değildir.
5. Sonuç
Türkiye’de son yıllarda genel olarak Coğrafi İşaret konusunda bir bilgi kirliliği, zafiyet
ve hatalı uygulamalarla çok ciddi yanlışlar yapılmaktadır. Bu da konuya olan itibarı
zedelemekte, Coğrafi İşaret uygulamasını ve bu kapsamdaki ürünleri itibarsızlaştırmaktadır.
Çoğu zaman bir ürünün Coğrafi İşaret kapsamına alınmasına kadar olan süreçte verilen
mücadele ilgili belge alındıktan sonra birden bire yerini rehavete, ilgisizliğe bırakmaktadır.
Doğal olarak bu durum da başta üreticiler olmak üzere konunun paydaşlarını küstürmektedir.
Konumuz olan çilek ve bunlar içerisinde de Coğrafi İşaret kapsamında olanlar ve de
olabilecekler noktasında ise;
Çilek gibi üretici ölçeğinde yetiştirilen çeşitlerin çok hızlı değiştiği bir ürün için Menşe
Adı ve Mahreç İşareti konusunda çok dikkatli olunması gerekir. Çilek özelinde Menşe
Adı istisna örnekler dışında tavsiye edilmemektedir. Fakat Türkiye’de bu anlamda hatalı
uygulamalar karşımıza çıkmıştır.
Verimi düşük, hastalıklara karşı dayanıksız dahi olsa, tat ve kokusu başta olmak üzere
diğer duyusal özellikleri yönünde tercih edilen çileklerin Coğrafi İşaret kapsamına
alınmasıyla birlikte yerel yönetim ve üretici birlikleriyle üretiminin devamlılığının
sağlanması gerekmektedir.
Bazı çilek çeşitlerinin nakliyeye tahammülü çok düşüktür. Özellikle de Coğrafi İşaret
kapsamındaki çilekler için nakliye kayıplarının önüne geçmek adına belli esaslar
doğrultusunda ambalajlanıp pazara sunulması gerekmektedir.
Ambalajlama kadar önemli bir diğer husus da logo ve açıklayıcı etiket kullanımıdır.