Page 157 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

+ streç film uygulaması gaz ve su buharı geçirgenliğini engellemesi nedeniyle ağırlık kaybını
azaltır. Ayrıca ambalaj içerisinde karbondioksit miktarının artırması nedeniyle de fungus

gelişimini azaltmada etkili olmaktadır. Yurtdışı pazarlanmasında ise daha çok viyoller, şale

veya teması azaltan katmanlı ambalajlar kullanılmaktadır. Çilekte düşük maliyetli mekanik
zararlanmaları azaltan ve ortam atmosferini kontrol edebilen ambalajlara ihtiyaç

bulunmaktadır. Çilekte kullanılan ambalaj uygulamalarından birisi de modifiye atmosferde

paketleme (MAP)’dır. Ambalajlar içerisindeki düşük oksijen (O2) ve yüksek karbondioksit
(CO2) ürün metabolizmasını yavaşlatır, hastalık ve çürümeleri azaltır (Beaudry, 2000; Watkins,

2000). Çilek meyveleri bahçe ürünleri içerisinde yüksek CO2’e olumlu cevap veren

ürünlerdendir. MAP uygulamalarının çilek meyvesinin muhafaza süresinin uzatılmasında ve
çürümelerin azaltılmasında etkili olduğu belirtilmiştir (Choi ve ark., 2016; Matar ve ark., 2020).

Depolama ve raf ömrü

Çilek meyvelerinin depolanması ve raf ömrü süresince sıcaklık yönetimi kritik öneme

sahiptir. Çilek meyvesi solunum hızı yüksek olan ve yüksek sıcaklıklarda hızlı bir şekilde
-1
kalitesini kaybeden ürünler arasındadır. Çilek meyveleri 20°C sıcaklıkta 50-100 mL CO2 kg
-1
sa arasında değişen solunum hızına sahiptir. Ürün10°C’ye soğutulduğunda solunum hızı 25-
-1
-1
-1
-1
50 mL CO2 kg sa ‘e ve 0°C’ye kadar soğutulduğunda ise 6-10 mL CO2 kg sa kadar
düşmektedir (Mitcham ve ark.,1996). Üründe sıcaklık artışıyla birlikte depolama ve raf ömrü
büyük ölçüde azalmaktadır. Çilek meyveleri için optimum depolama koşulu 0°C sıcaklık ve
%90±5 oransal nemdir (Madrid, 2020). Bu koşullarda çilek meyveleri çeşitlere göre değişmekle
birlikte 7-14 gün arasında depolanabilir.

Çilek meyvesinde kalitenin korunumu için depolama, taşıma ve pazarlama aşamalarında
soğuk zincirin devamlılığı gerekir. Soğuk zincirde meydana gelen ani sıcaklık değişimleri

ürünlerde kayıp miktarını artırır.

Diğer üzümsü meyvelerde olduğu gibi çilek meyvesi de yüksek CO2 uygulamasına daha
toleranslıdır. Çilek meyvelerinin kontrollü atmosferde depolanmasında %5-10 O2 + %15-20

CO2 seviyeleri tavsiye edilmektedir (Kader, 1992). Ancak çeşitlerin atmosfer bileşimine vermiş
oldukları tepkiler kültürel uygulamalar, ekoloji ve ürünün olgunluk aşamalarına göre farklılık

gösterebilmektedir. Kontrollü atmosferde depolama uygulamaları ürünlerde solunum hızı ve

metabolizma olaylarını yavaşlatır ve çürümeleri azaltır. Ayrıca çilek meyvelerinin
depolanmasında yüksek CO2 uygulamalarının hasat sonrası çürümelerin kontrolünde de etkili

olduğu belirtilmektedir (Almenar ve ark., 2006; Nakata ve Izumi, 2020).

Çilek gibi çabuk bozulan ve depolama süresi oldukça kısa olan ürünlerde klasik