Page 158 - ÇİLEK ÇALIŞTAYI KİTAP

kontrollü atmosfer depolama sisteminin hayata geçirilmesinde bazı zorluklar bulunmaktadır.
Depo kapasitelerin yüksek olması ve kısa depolama süresi nedeniyle bu türde kontrollü

atmosferde muhafaza yaygın değildir. Ayrıca depolama sonrası yüksek miktarlarda ürünün kısa

sürede pazarlanması gerekmektedir. Bu nedenlerle son yıllarda kontrollü atmosfer sisteminin
modifikasyonu olan ve palet bazlı ürün depolama imkanı sağlayan palistore (Palliflex)

depolama sistemleri kullanılmaya başlanmıştır. Bu sistem basitçe paletlerin gaz geçirimsiz örtü
materyalleri ile kapatılarak ortamda ürün için uygun atmosfer bileşiminin sağlanmasıdır.

(Doğan ve ark., 2012; Doğan ve Erkan, 2014). Bu sistem daha önce avokado (Dogan ve ark.,
2012), üzüm (Sahin ve ark., 2013) frenk yemişi (Topçu ve ark., 2014), muşmula (Selcuk ve

Erkan, 2015), biber (Dogan ve ark., 2016) ve incir (Doğan, 2019) meyvelerinde denenmiş ve
başarılı sonuçlar alınmıştır. Bu sistem özellikle çilekte de başarı ile kullanılabilir.

Depolamada karşılaşılan problemler

Çilek meyvelerinde hasattan sonra sıklıkla karşılaşılan kayıpların nedenleri su kaybı

nedeniyle ortaya çıkan ağırlık kaybı, sertlik kaybı, mekanik zararlanmalar ve fungal
bozulmalardır. Depolama sırasında Botrytis cinerea, Rhizopus stolonifer, Mucor ssp.,

Colletotrichum spp. ve Penicillium ssp. en yaygın görülen hastalık etmenleridir (Feliziani ve

Romanazzi, 2006). Çilek meyvesinde depolama ve raf ömrünün kısa olması kalıntı nedeniyle
hasat sonrası kimyasal kullanımını sınırlandırmaktadır. Bu etmenlerin birçoğu yetiştiricilik

sırasında meyveye bulaşmaktadır. Bu nedenle kültürel işlemlerin zamanında ve doğru şekilde

yapılması gereklidir. Özellikle meyvenin pomolojik özellikleri nedeniyle hastalık etmenleri
daha hızlı bir şekilde yayılmaktadır. Meyvelerde oluşan sap yaralanmaları, el veya tırnak izleri

çürümeleri hızlandırmaktadır.

Hasat sonrası yapılan uygulamalar

Çilek meyvelerinde hasat sonrası ürün kayıplarını azaltmak için bazı uygulamalar
yapılmaktadır. Bu uygulamalar arasında ultraviyole C (UV-C), ozon, 1-metilsiklopropen (1-

MCP), yenilebilir film kaplama ile modifiye atmosfer, paliflex ve diğer paketleme uygulamaları
ön plana çıkmaktadır.

Çilekte UV-C uygulamaları birçok bahçe ürününde kullanılan yüzey sterilizasyonu

sağlayarak hasat sonrası çürümeleri azaltan uygulamalardan birisidir (Erkan ve ark., 2008;
Janisiewicz ve ark., 2016). Çilek meyvelerinde 0.43, 2.15 ve 4.30 kJ UV-C uygulaması 1, 5 ve

10 dakika süreyle yapılmış ve sonrasında çilekler 10°C sıcaklıkta 15 gün süreyle depolanmıştır.
Çalışma sonucunda 10 dakika süreyle yapılan UV-C uygulamasının daha etkili olduğu