Page 42 - จุลสารฉบับพิเศษ เล่าขานตำนานศาลายา ประจำปี 2563
P. 42
๓๔ | “กับข้าวกับปลา กับยา”
ต าราพระโอสถพระนารายณ์ได้รับการตีพิมพ์เพื่อเผยแพร่ในวงกว้าง
เป็นครั้งแรก เมื่อ พ.ศ. ๒๔๖๐ โดยสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ
ั
พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หว
โปรดเกล้าฯ ให้จัดพิมพ์เพื่อพระราชทานในงานพระราชทานเพลิงศพ
พระยาแพทย์พงษาพิสุทธาธิบดี (นาก โรจนแพทย์) โดยจัดพิมพ์จากต้นฉบับ
ใบลาน ๑ ผูก สมบัติเดิมของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท
ซึ่งทรงเป็นแพทย์หลวงในราชส านักตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้า
เจ้าอยู่หัว ทรงก ากับกรมหมอหลวงต่อเนื่อง จนมาถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จ
พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และทรงมีบทบาทส าคัญมากในการพัฒนาการแพทย์
แผนไทยให้ทันสมัยขึ้น โดยการเอาส่วนดีของการแพทย์แบบฝรั่งมาประยุกต์ใช้
กับแพทย์แผนไทยเดิม
หลังการจัดพิมพ์ครั้งแรกแล้ว ต าราพระโอสถพระนารายณ์ก็ได้รับ
การจัดพิมพ์ต่อเนื่องมาอีกหลายครั้งจนถึงปัจจุบัน คือ พ.ศ. ๒๕๔๔
เภสัชกร ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ชยันต์ พิเชียรสุนทร ศาสตราจารย์พิเศษ
คุณหญิงแม้นมาส ชวลิต และเภสัชกร ศาสตราจารย์พิเศษ ดร.วิเชียร จีรวงศ์
ได้ร่วมกันช าระต าราพระโอสถพระนารายณ์ขึ้นใหม่ จากต้นฉบับเดิมหลายแหล่ง
รวมทั้งได้จัดท าค าอธิบายเนื้อหาต่างๆ ที่ปรากฏอยู่ในต าราโบราณฉบับนี้อย่าง
ละเอียดเป็นครั้งแรก จัดพิมพ์เป็นหนังสือชื่อค าอธิบายต าราพระโอสถ
พระนารายณ์ ฉบับเฉลิมพระเกียรติ ๗๒ พรรษา ๕ ธันวาคม พุทธศักราช
๑
๒๕๔๒ ๒
๑๒
ชยันต์ พิเชียรสุนทร และคณะ, ค ำอธิบำยต ำรำโอสถพระนำรำยณ์, กรุงเทพฯ: อมรินทร์พ
ริ้นติ้ง, ๒๕๔๔
