Page 47 - จุลสารฉบับพิเศษ เล่าขานตำนานศาลายา ประจำปี 2563

จุลสาร “เล่าขานต านานศาลายา” ฉบับพิเศษ | ๓๙

การแพทย์แผนไทย มีรากเหงามาจากอายุรเวทของอินเดีย

จะสังเกตเห็นว่าชื่อโรคและอื่นๆ มักจะเป็นภาษาบาลีสันสกฤตทั้งนั้น
ส่วนการแพทย์พื้นบ้านคือความรู้ของชาวบ้านที่ใช้สมุนไพรรักษาโรคต่างๆ

แล้วได้ผลจนเกิดบอกต่อ อาจจะเป็นต าราในครอบครัว ต าราในชุมชน หรือต ารา

ในภาค เช่น การแพทย์อีสาน การแพทย์ทางเหนือ

การแพทย์แผนไทย คือการแพทย์ที่มีหลักฐาน มีทฤษฎีที่ได้จาก

อายุรเวทของอินเดียถือว่าร่างกายของคนประกอบด้วยธาตุทั้ง ๔ คือ ดิน น ้า ลม

และไฟ เป็นโครงสร้างของร่างกาย ธาตุดิน คือ ร่างกาย เมื่อเผากลายไปเป็นเถ้า

คือกระดูก กล้ามเนื้อ อวัยวะทุกส่วน ธาตุน ้า คือ น ้าเหลือง น ้าหนอง น ้าลาย
น ้าดี น ้าย่อย ถ้าธาตุดินเป็นโครงสร้างที่มีตัวตนจับได้ ธาตุน ้าก็เป็นโครงสร้างที่

เป็นของเหลว ทั้งสองส่วนคือโครงสร้างของร่างกาย แต่สองส่วนไม่มีการขยับ

้
ื
หรือเคลื่อนที่ สิ่งที่ท าใหเคลื่อนที่ได้คือ ธาตุลม เช่น ท าให้เลือดไหล ท้องอด เรอ
นั้นคือการเคลื่อนที่ของลมออกมา รวมทั้งระบบประสาท กระแสประสาท
เพราะฉะนั้นธาตุลมคือสิ่งที่ควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกาย ส่วนธาตุไฟ

เมื่อจับร่างกายตัวเองจะรู้ว่ามีความร้อนในตัว ถ้าตัวเย็นนั้นคือตายแน่นอน
เพราะฉะนั้นต้องมีความร้อนจึงท าให้มีชีวิต ความร้อนเกิดจากการย่อยอาหาร

การเผาผลาญอาหาร เมื่อทานอาหาร ร่างกายต้องย่อยสลายโปรตีนให้เป็น

โมเลกุลเล็กๆ ที่สามารถดูดซึมเข้าไปในกระแสเลือด ไปสร้างอาหาร ไปสร้าง
พลังงาน นั้นคือการสลายและการสร้าง มีความร้อนอีกอย่างคือ อารมณ์

เมื่อโมโหเลือดจะขึ้นหน้า หน้าแดง นั้นก็คือธาตุไฟ