Page 48 - จุลสารฉบับพิเศษ เล่าขานตำนานศาลายา ประจำปี 2563

๔๐ | “กับข้าวกับปลา กับยา”

เมื่อเทียบการแพทย์แผนไทยกับการแพทย์ปัจจุบันแล้ว จะเห็นว่า

การแพทย์แผนไทยไม่ได้โบราณ เพียงแต่เรียกต่างกัน เพราะการแพทย์แผน
ปัจจุบันมีหลอดเลือดหัวใจ มีระบบกล้ามเนื้อ ระบบย่อยอาหาร ระบบการ

หายใจ ระบบการเต้นของหัวใจ ซึ่งเป็นระบบๆ ไป แต่ทุกระบบของการแพทย์

แผนปัจจุบันนั้นก็ต้องประกอบไปด้วยดิน น ้า ลม ไฟ ทั้งนั้น เมื่อหายใจ จมูกเป็น
ธาตุดิน น ้ามูกเป็นธาตุน ้า เวลาที่หายใจมีลมเข้าไปก็จะเป็นเรื่องของการ

เคลื่อนไหวคือธาตุลม การย่อยอาการก็เช่นเดียวกัน ปากเป็นธาตุดิน ลิ้นเป็นธาตุ

ดิน น ้าย่อยเป็นธาตุน ้า การเคี้ยวได้อิทธิพลของธาตุลม มีการย่อยสลายอาหารใน
ปากจากแป้งให้โมเลกุลมันเล็กลงคือธาตุไฟ เพราะฉะนั้นเรียกกันคนละอย่างแต่

เหมือนกัน

เมื่อธาตุทั้ง ๔ อยู่ในภาวะสมดุล การท างานเหมาะเจาะกันดี ร่างกายก็

แข็งแรง ไม่เจ็บป่วย แต่ถ้ามีอิทธิพลภายนอก เช่น ถิ่นที่อยู่ที่มีอากาศร้อน ธาตุที่
ได้รับผลกระทบที่สุดคือ ธาตุไฟ ท าให้มีความร้อนในตัวมากขึ้น ท าให้ไม่สบาย

มีไข้ ที่เรียกว่า ไข้ลมแดด คือไข้ที่เกิดจากความร้อน รวมไปถึงอารมณ์เสีย

หงุดหงิด โมโหเพราะความร้อน เพราะฉะนั้นนี่คืออิทธิพลจากถิ่นที่อยู่ที่มีผลต่อ
ร่างกาย คนที่อยู่บนภูเขา คนที่อยู่ชายทะเล สิ่งแวดล้อมไม่เหมือนกัน คนทั้งสอง

จะมีความพร่องของธาตุทั้ง ๔ ต่างกันไป นอกจากนั้นยังมีภูมิอากาศ ซึ่งฤดูกาลก็

ท าให้เกิดความไม่สมดุลมากขึ้น รวมถึงพฤติกรรมทั้งร่างกายและจิตใจ บางคนมี
ความเครียด เรื่องนี้ก็เป็นเรื่องของการขาดสมดุลจากสภาพจิตใจ

การแพทย์แผนไทยเข้ามาในประเทศไทยพร้อมพระพุทธศาสนา

ิ
เพราะฉะนั้นในเรื่องของการดูแลสภาพจิตใจตามหลักพระพุทธศาสนามีอทธิพล