Page 98 - Neşide Dergisi 5.Sayı E-Book

mi? Yıkıcı mahfiller bu meseleden nasıl fayda- bilimsel gelişmeler ve bilimsel paradigmalar
landılar? Çeşitli operasyonel faaliyetler oldu arasında açıkça bağ olduğu bilinmektedir.
mu? Hastaneler güvenli mi? Tedaviler fayda- Bu paradigma değişikliği esnasında değişen
nın yanı sıra zararlar üretti mi? Yanlış tedaviler tıp yönelimleri bir bütün olarak ilmiye ve uy-
oldu mu? Bu konuda kurumlar arası iş birliğiy- gulayıcılar tarafından anlaşılamamakta, olaya
le önlemler alındı mı? Toplum doğru bilgilen- sadece bir bilgi süreci olarak bakılmaktadır.
dirildi mi? Yukarıdaki bu sorulara daha birçok Oysaki söylenecek çok şey olmakla birlik-
soru eklenebilir, ama bunların hepsine bir ma- te kestirmeden ifade edersek, Newton’dan
kalede cevap verilemez. Bu makalenin amacı kuantuma değişen ne ise organ merkezlilik-
bu sorulara tamamen cevap verecek bir top- ten gen araştırmalarına değişen aynısıdır. Bu
lum sağlığı bilincinin ve kurumsallaşmasının yüzden bilimsel metodolojilerin gelişimine
oluşmasıdır. Peki, bu nasıl olacak şimdi kısaca dair metodik aksaklıklar, insana bakış açısı,
buna değinelim. indirgemeci yaklaşımlar, çıkar gruplarının kav-
gaları, ideolojik ve kör anlayışlar, bütünüyle
Toplum sağlığı ve tıbbın işlevi üzerine sağ-
benzer biçimde tıpta da yaşanmaktadır. Fakat
lık sorunlarının kadim metinlerde ve kayıtlar-
hassas olduğu ve kendine özgü kapalı mistik
da bir tartışma konusu olduğu aşikârdır. Bu ve
bir kurum enerjisi ürettiği için tartışmaların dı-
benzeri kayıtlar bu sorunun insanlığı bidayet-
şında kalmıştır. Oysaki miti gerçeğin çok üs-
ten beri ilgilendirdiğini göstermektedir. Elbet-
tündedir. Bunun böyle olmasının da toplum
te sağlık ve tıbba dair yönelimlerin dönem,
tarafından faydalı tarafları vardır. Ancak bu
uygarlık, toplum ve teknolojilere göre başka-
toplumsal kuşkuların önüne geçmek için ye-
laştığı açıktır. Animistik müdahaleyle lanetlen- terli değildir; fakat işlevseldir.
miş varlığı düzeltmeye çalışan yaklaşımlardan
başlayarak; Hekimlik bilgeliğinden, insanı bir Marjinal entelektüel cenahlarda ziyade-
makine olarak gören ve işleyişine müdahale siyle tartışılan bu konular sağduyulu ve makul
edilmesi gerektiğini düşünen yaklaşımlara düzeyde dahi tıp çevrelerinde yeterince öz
kadar çok yönlü bir tababet birikimiyle karşı eleştiriye dönüşememiştir. Kısacası tıp büyü-
karşıyayız. sü, tıp devriminin önündeki en büyük engel-
dir. Bu cümleye ironik bir gönderme olarak
Modern döneme geldiğimizde ise her zira inanç büyü ve benzeri faktörlerin de in-
alanda olduğu gibi tıp ve toplum sağlığı anla- sanda bir takım tıbbi sonuçlar ürettiği iddia
yışında da büyük bir değişim meydana geldi. edilmektedir. Bütün bu sorunlar çok boyutlu
İnsan ömrünün uzaması, bebek ölüm oranla- tartışmaya açık sorunlardır. Bizim bu tartışma-
rının azalması, çeşitli yapısal ve işlevsel bo- yı buraya almamızın sebebi ise tıp paradigma
zukluklara dair devrim niteliğinde çözümlerin ve uygulamalarının bilimsel düşünceyi, insanı
PANDEMİ VE UZAKTAN EĞİTİM
bulunması ve benzeri birçok gelişme modern ve toplumu kavrama hususundaki kendi geli-
tıpla doğrudan ilgilidir. Buna bağlı olarak tıp- şimindeki kapalı devre indirgemeci bağlamı-
ta birçok dal ve alt dal gelişti. Bununla birlik- nın etkisiyle ilgilidir.
te profesyonel tıp hizmetleri hiç ulaşmadığı
İzole bir tıp anlayışı beslendiği kaynaktan
oranda yaygınlık kazandı. Toplumda birey ba-
bağını kesmiş, hedef aldığı varlık konusunda
şına düşen doktor, hastane, tıbbi cihaz, ilaç ve
kendi sınırlı teknolojisi dışında ilgi duymama
benzeri ürünler büyük bir yaygınlık kazandı.
ısrarıyla nakısalıdır. Yani tıbbın insan tasavvuru
Bunun gibi onlarca sayamadığımız birçok nedir toplumsal işleyiş ve ilişkilerin tıp saha-
olumlu gelişmenin yanı sıra modern tıbbın sındaki izdüşümü tümcü ve sağlıklı bağlarla
gerek ulaştığı son imkânlar gerek onların uy- oluşturulmuş mudur? Dahası tıp insan ve top-
gulaması gerekse kaynaktan kıyıya doğru ya- lumsal gerçeğin bir parçası mıdır yoksa insana
yılma esnasındaki uğradığı kayıplar ve kendi ve topluma dışarıdan müdahil olan bir yöne-
doğasına uygun olmayan yanlış uygulama- lim midir? Bu konuda çok önemli değişiklik-
lar ve gerekse fırsat ve imkân eşitsizliği gibi ler olmakla birlikte birçok sebepten kaynaklı
birçok sorunu da bünyesinde taşımaktadır. olarak önemli bir direncin olduğu da açıktır.
Bunun yanı sıra modern tıbbın gelişimiyle Diğer bir sorun, modern tıbbın kendi alışkan-

96