Page 226 - sách 70 năm
P. 226
bčn lá măng mày hay hät, bčn con Ăc trān xoay, tríng nĄn.
Đåy cďng là nguyön liûu làm nön mĂn bčn cuĈn tĆm đðc biût
cĎa làng Hoàng Xá - thĀ trçn Vån Đünh vęi triøt lĞ tam sinh
nĉi tiøng. Bčn cuĈn tĆm là sĖ køt hĜp thč vĀ giĕa sân phèm
trēng (tĒ con gà hai chån), thĀt ba chþ (tĒ con lĜn bĈn chån),
con tĆm càng sáu chån, con dđęi nđęc, con trön mðt đçt, con
gà vĈn là loài sĈng trön cåy, con bėi, con chäy, con bay. ĐĂ
cān là sĖ køt hĜp tài tünh giĕa ën chýn là lá bčn, ën tái là rau
cæn, hành luċc và ën tđėi là rau mČi, rau rëm. Tçt câ cuĈn
gąn thít lđng con con nhđ cĆ gái đi trèy hċi mČa, vęi tà áo
mę bây mę ba, xanh - đă - vàng tđėi duyön dáng... Vó nào
cďng là sĖ køt hĜp bċ ba. Nhĕng hünh ânh đĂ đã đđĜc dån
gian hĂa trong nhĕng cåu ca dao:
Đù làm ra nhĕng sĜi bčn Bðt ngon nĉi danh khíp vČng
thü khĆng đėn giân. Ngay tĒ khåu chąn lĖa nguyön liûu đã
rçt khít khe, phâi lĖa thē gäo tó khĆng quá dóo, gäo đđĜc vo,
đãi säch rći męi ngåm nđęc. Vęi cách làm truy÷n thĈng trđęc
kia, ngđĘi thĜ phâi ngåm gäo 5 ngày, nhđng cĆng nghû hiûn
đäi ngày nay thü chþ cæn mċt ngày là gäo cĂ thù đem vào xay
thành bċt. Bċt đđĜc vào khuĆn vít thành sĜi và đđa vào nći
luċc vài ba phčt thü vęt bčn ra. Bčn thành phèm đđĜc đðt
trön các thčng tre cĂ lĂt sïn lá chuĈi, hong khĆ và Ď trđęc
khi đem ra chĜ bán. NgđĘi thĜ bčn Bðt rçt thäo trong viûc
đánh giá đċ chýn cĎa bċt bčn, đåy là khåu quan trąng nhçt,
bĚi nøu thĘi gian luċc bċt chþ chönh nhau mċt chčt cďng sô
ânh hđĚng tęi đċ sën chíc, chçt lđĜng cĎa sĜi. Vì thø, bún
Bðt tĒ låu đã cĂ tiøng là sĜi trān, tríng trong, dóo dai. Trđęc
kia, cĆng viûc làm bčn thĎ cĆng rçt vçt vâ, ngày nay nhĘ đđa
máy móc vào sân xuçt, ngđĘi thĜ làm bčn đã bęt nhąc nhìn,
mà hiûu quâ cĆng viûc läi cao hėn. TĒ đåy, ngđĘi làm bčn
Bðt khĆng đėn thuæn là ngh÷ đù kiøm kø sinh nhai, mà cān
226