Page 111 - Publicationa15
P. 111
หน้าที่พลเมืองกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย 103
ในมาตราดังกล่าวนี้ เนื่องด้วย ยังมีข้อความว่า “ทั้งนี้ ตามที่กฎหมายบัญญัติ”
ปกคลุมการใช้อ�านาจของฝ่ายบริหารและของหน่วยราชการไว้อยู่
สาม มีเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับหน้าที่ของข้าราชการ และลูกจ้างของรัฐ
ซึ่งควรจะมีเรื่องของการบริหารราชการแผ่นดิน อีกทั้งมีกฎหมายวินัยและ
การบริหารบ้านเมืองที่ดีบังคับใช้อยู่แล้ว ที่ส�าคัญคือข้าราชการเป็นพลเมือง
ในลักษณะหนึ่งเท่านั้น หากจะเขียนถึงหน้าที่ของพลเมืองโดยทั่วไป ต้องนึกถึง
พลเมืองของสังคมและของรัฐสมัยใหม่ ซึ่งมีจ�านวนกว้างขวางมากกว่า
ข้าราชการ
อย่างไรก็ตาม รัฐธรรมนูญก็มีเจตนารมณ์ก�าหนดให้เป็นหน้าที่ของปวงชน
ชาวไทยทุกคนจะต้องรักษาและปฏิบัติตาม นั่นคือ การมีหน้าที่ป้องกันประเทศ
การรักษาผลประโยชน์แห่งชาติ และปฏิบัติตามกฎหมาย การไปใช้สิทธิเลือกตั้ง
การเข้ารับราชการทหาร ช่วยเหลือป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย การเสีย
ภาษีอากร การช่วยเหลือราชการ พิทักษ์ ปกป้อง และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
และสิ่งแวดล้อม รวมไปถึงปวงชนชาวไทยผู้ซึ่งมีสิทธิเลือกตั้ง ต้องตระหนัก
ในหนทางการมีส่วนร่วมในกระบวนการบริหารการปกครองด้วย ตัวอย่างเช่น
การออกเสียงประชามติ ในกรณีที่เห็นว่ากิจการในเรื่องใดอาจกระทบต่อ
ประโยชน์ของประเทศชาติหรือประชาชนพลเมือง ยิ่งไปกว่านั้น รัฐธรรมนูญ
ยังได้ขยายพื้นที่ส�าหรับการส่งเสริมบทบาทของพลเมืองนอกเหนือไปจากภาระ
ที่ระบุไว้ให้เป็นหน้าที่ของปวงชนชาวไทย กล่าวคือ การส่งเสริมการมีส่วนร่วม
ของประชาชนในแนวนโยบายด้านการมีส่วนร่วมของประชาชนซึ่งเป็นช่องทาง
ให้ประชาชนชาวไทยได้มีบทบาทในการก�าหนดนโยบายและวางแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมทั้งในระดับชาติและระดับท้องถิ่น การมีสิทธิในการเข้าถึง
9
การได้รับบริการสาธารณะขั้นพื้นฐานและสวัสดิการจากรัฐ โดยหน้าที่พลเมือง
ที่ส�าคัญก็คือ เมื่อตระหนักรับรู้ถึงสิทธิต่างๆ ที่รัฐธรรมนูญได้ก�าหนดไว้แล้ว
ปวงชนชาวไทยในฐานะพลเมืองก็ควรต้องได้มีส่วนร่วมไม่เพียงแต่เพื่อให้ได้มา
ซึ่งสิทธิ แต่ควรมีส่วนร่วมในทางสังคมการเมืองในก�าหนดชะตาชีวิตทาง
9 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 มาตรา 70-74 และมาตรา 87
_17-0315(091-106)6.indd 103 4/27/60 BE 11:53 AM
