Page 234 - Publicationa15

226 วิรัช ชินวินิจกุล

ในสภาซึ่งเป็นที่ออกกฎหมายของนครรัฐ อย่างไรก็ดี ในสมัยดังกล่าว พลเมือง

ชาวเอเธนส์หมายถึงเฉพาะชายที่มีอายุ 20 ปี บริบูรณ์ ซึ่งเกิดจากบิดาที่เป็น
พลเมืองเท่านั้น และก�าลังรับราชการทหารเท่านั้น ไม่รวมถึงผู้หญิง ทาส
คนต่างชาติ ในนครรัฐสปาร์ต้า ชาวสปาร์ตันจะออกเสียงลงคะแนนเลือกผู้น�า
ด้วยการตะโกนส่งเสียง โดยเชื่อว่าวิธีดังกล่าวจะป้องกันการซื้อเสียงได้ ส่วนใน

จักรวรรดิหรือสาธารณรัฐโรมัน มีเพียงพลเมืองส่วนน้อยที่มีสิทธิออกเสียง
และให้ผู้มีอ�านาจมีสิทธิออกเสียงมากกว่าพลเมืองทั่วไป เจ้าหน้าที่ระดับสูงและ
วุฒิสภาส่วนมากมาจากตระกูลที่ร�่ารวย
ค�าว่า ประชาธิปไตย ปรากฏขึ้นเป็นครั้งแรกในแนวคิดทางการเมืองและ

ทางปรัชญาช่วงยุคกรีก โดยนักปราชญ์ชื่อ เพลโต (Plato) (มีชีวิตอยู่ในปี
429-348 ก่อนคริสตกาล) ได้แบ่งประเภทของระบอบการปกครองของรัฐไว้
ในหนังสือชื่อ สาธารณรัฐ หรืออุตมรัฐ (Politeia หรือ The Republic) ว่า
การปกครองมี 5 ระบอบด้วยกัน ได้แก่ 1. อภิชนาธิปไตยหรือการปกครอง

โดยชนชั้นสูง (Aristocracy) โดยผู้ปกครอง จะต้องได้รับการอบรมสั่งสอนให้
เป็นปราชญ์ คือเป็นธรรมราชา (Philosopher King) กอปรไปด้วยปัญญาและ
5
คุณธรรม (wisdom) 2. ธนาธิปไตยหรือการปกครองโดยผู้น�าที่เป็นทหาร
มีความเชี่ยวชาญในเรื่องสงครามหรือมีอ�านาจมาก ผู้ปกครองในระบอบนี้จะ

ให้ความส�าคัญกับเรื่องเกียรติยศ ศักดิ์ศรี ซึ่งได้มาจากชัยชนะในการรบ
(Timocracy) 3. คณาธิปไตยหรือการปกครองโดยกลุ่มคน (Oligarchy) ซึ่งมี
อ�านาจและทรัพย์สิน 4. ประชาธิปไตย (Democracy) ชนชั้นล่างหรือชนหมู่มาก
ของสังคมมีชัยชนะเหนือชั้นปกครองหรือชนชั้นสูงได้ ในมุมมองของเพลโต

ประชาชนในระบอบประชาธิปไตยไม่มีความเป็นระเบียบเนื่องจากทุกคน
มีเสรีภาพที่จะท�าในสิ่งที่ต้องการ สังคมในระบอบประชาธิปไตยจึงเต็มไปด้วย
ความวุ่นวาย 5. ทรราช (Tyranny) เป็นระบอบการปกครองที่เกิดจากการ
เสื่อมถอยของระบอบประชาธิปไตย เมื่อประชาชนไม่มีความเป็นระเบียบ

ไม่เคารพกฎหมาย สังคมเกิดความวุ่นวาย ผู้ชนะคือทรราชซึ่งเป็นบุคคลที่มี

5 ปรีดี เกษมทรัพย์. นิติปรัชญา, พิมพ์ครั้งที่ 8 (กรุงเทพมหานคร: คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์ 2550) หน้า 112.

_17-0315(224-249)11.indd 226 4/27/60 BE 11:57 AM