Page 236 - Publicationa15

228 วิรัช ชินวินิจกุล

ต�าแหน่งเป็นผู้ปกครองได้หากได้รับเลือก หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือพลเมือง

ทุกคนมีโอกาสที่จะได้สับเปลี่ยนกันเป็นผู้ปกครองและผู้อยู่ใต้ปกครอง ใน
6
ระบอบประชาธิปไตยให้เสียงข้างมากมีอ�านาจตัดสิน
ตามทรรศนะของอริสโตเติล ไม่ได้เจาะจงไปว่าระบบใดระบบหนึ่งจะเป็น
ระบบที่ดีที่สุดหรือไม่ดี เนื่องจากในแต่ละระบบมีโอกาสเป็นระบบที่ดีและ
ไม่ดีได้ ขึ้นอยู่ที่ว่าได้ด�าเนินไปตามกฎเกณฑ์แห่งความเป็นธรรมหรือไม่ 7

ส่วนรูปแบบการปกครองที่ไม่ดี ได้แก่ ส่วนรูปแบบการปกครองที่ไม่ดี
คู่ขนานไปกับรูปแบบการปกครองที่ดี ได้แก่ การปกครองโดยคนเดียว คือ
การปกครองแบบทรราชย์ (Tyranny) การปกครองของกลุ่มคนจ�านวนน้อย คือ
การปกครองแบบคณาธิปไตย (Oligarchy) และอนาธิปไตย (Anarchy) อันเป็น
การปกครองโดยคนจ�านวนมากแต่ไม่มีความเป็นธรรม ไม่มีกฎ ไม่มีเกณฑ์
ตัดสินใจท�าอะไรลงไปตามอ�าเภอใจไร้เหตุผล
หลังจากยุคของเพลโตและอริสโตเติลแล้ว กล่าวได้ว่าสิ้นสุดยุคทองของ

ปรัชญา นักคิดชาวกรีก และโรมันในยุคต่อมาไม่ได้มีแนวคิดใหม่มากนัก
8
ในราวศตวรรษที่ 5 จักรวรรดิโรมันล่มสลายลง เกิดการรบแย่งชิงอ�านาจไปทั่ว
ทวีปยุโรปส่งผลให้ยุโรปเข้าสู่ยุคกลาง (Middle Ages) หรือยุคมืด (Dark Ages)
ยุคกลาง
ในยุคกลางไม่มีบุคคลใดมีอ�านาจมากพอที่จะรวบรวมแผ่นดินให้เป็น

ปึกแผ่น บรรดาผู้น�าท้องถิ่นที่มีความเข้มแข็งพยายามรักษาความปลอดภัย
ในชีวิตและทรัพย์สิน ดินแดนยุโรปในสมัยนั้นยังคงปกครองภายใต้นักบวชและ
ขุนนางในยุคศักดินา (Feudal system) เป็นส่วนมาก มีรูปแบบหลายอย่าง
ที่เกี่ยวข้องกับการเลือกตั้งหรือสมัชชา แต่มักจะเปิดโอกาสให้แก่ประชาชน
เพียงส่วนน้อย อย่างเช่น เครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย ในนครรัฐเวนิซ
ช่วงอิตาลียุคกลาง รัฐในไทรอลเยอรมันและสวิตเซอร์แลนด์ แต่นับแต่ปลาย

ศตวรรษที่ 14 เป็นต้นมา โลกเข้าสู่ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)

6 ชาญชัย แสวงศักดิ์. กฎหมายรัฐธรรมนูญ : แนวคิดและประสบการณ์ของต่างประเทศ (กรุงเทพมหานคร :
ส�านักพิมพ์วิญญูชน) หน้า 27)
7 ปรีดี เกษมทรัพย์ อ้างแล้ว หน้า 118.
8 ปรีดี เกษมทรัพย์ อ้างแล้ว หน้า 121.

_17-0315(224-249)11.indd 228 4/27/60 BE 11:57 AM