Page 240 - Publicationa15
P. 240
232 วิรัช ชินวินิจกุล
รูปแบบของการปกครองระบอบประชาธิปไตย
การแบ่งประเภทรูปแบบการปกครองระบอบประชาธิปไตยมักค�านึงถึง
รูปแบบของการมีส่วนร่วมของประชาชนและหลักการจัดศูนย์แห่งอ�านาจ
ซึ่งสามารถจ�าแนกได้เป็น 2 รูปแบบ ได้แก่
1. ระบอบประชาธิปไตยแบบสายตรง (Direct-Democracy) คือ ระบบ
ที่ประชาชนมีส่วนร่วมโดยตรง เช่น ประชาธิปไตยแบบนครรัฐกรีกซึ่งประชาชน
ตามนิยามของชาวกรีกโบราณมีส่วนร่วมในการประชุมสมัชชาประชาชนหรือ
“เอกคลีเซีย” (Ecclesia) โดยตรง สมัชชาประชาชนมีอ�านาจพิจารณาเรื่อง
ที่กระทบต่อนครรัฐโดยตรง เช่น นโยบายการต่างประเทศ การสงคราม รูปแบบ
สายตรงนี้ในปัจจุบันเมื่ออาณาเขตการปกครองกว้างใหญ่ ประชากรมีจ�านวน
มาก ท�าให้การมีส่วนร่วมโดยตรงของประชาชนมีปัญหา รูปแบบนี้จึงเหมาะกับ
ชุมชนระดับหมู่บ้านหรือเมืองเล็กๆ เช่น ชุมชนหมู่บ้านในประเทศสวิสเซอร์แลนด์
ในปัจจุบัน 9
2. ระบอบประชาธิปไตยแบบมีตัวแทน (Representative-Democracy)
คือ ระบบที่เลือกตัวแทนของประชาชนเข้าสู่รัฐสภาเพื่อท�าหน้าที่แทนประชาชน
รูปแบบนี้สามารถจ�าแนกได้เป็น 3 รูปแบบ ได้แก่
2.1 รูปแบบรัฐสภา (Parliamentary System) รูปแบบนี้เกิดขึ้น
ในประเทศอังกฤษก่อนประเทศอื่นจึงมีผู้เรียกรูปแบบนี้ว่า “ระบบอังกฤษ”
รูปแบบรัฐสภานี้แพร่หลายในยุโรปตะวันตก เช่น อิตาลี สเปน เดนมาร์ก
นอร์เวย์ เนเธอร์แลนด์ เบลเยี่ยม ลักเซมเบอร์ก และเป็นรูปแบบที่ใช้ในประเทศ
ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ อินเดีย ญี่ปุ่น ไทย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ มาเลเซีย
เป็นต้น 10
รูปแบบรัฐสภามีศูนย์กลางแห่งอ�านาจอยู่ที่รัฐสภา ซึ่งรวมถึงสถาบัน
กษัตริย์ สภาขุนนาง สภาสามัญชน เป็นองค์รวมที่เรียกว่า “พระมหากษัตริย์
ประทับในรัฐสภา” หรือกล่าวได้ว่า รัฐสภาคือที่รวมของสถาบันกษัตริย์ ขุนนาง
9 วิชัย ตันศิริ, วิวัฒนาการของระบอบประชาธิปไตย, พิมพ์ครั้งที่ 1 (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่ง
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2548) หน้า 319-320.
10 วิษณุ เครืองาม, กฎหมายรัฐธรรมนูญ, พิมพ์ครั้งที่ 3 (กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แสวงสุทธิการพิมพ์,
2530) หน้า 253 และ 264.
_17-0315(224-249)11.indd 232 4/27/60 BE 11:57 AM
