Page 245 - Publicationa15

ประชาธิปไตย : ประวัติศาสตร์ แนวคิด ปัญหา แนวทางแก้ไขและพัฒนา 237

รูปแบบประธานาธิบดีเป็นรูปแบบที่ค่อนข้างใหม่มีอายุประมาณ

200 ปี จึงยังไม่มีการน�าไปดัดแปลงมากนัก นอกจากฝรั่งเศสซึ่งน�าไปผสมกับ
รูปแบบรัฐสภาจนเกิดเป็นระบบใหม่อีกระบบหนึ่ง ประเทศที่ใช้รูปแบบ
ประธานาธิบดีส่วนใหญ่อยู่ในกลุ่มละตินอเมริกาหรืออเมริกาใต้ เช่น อาร์เจนตินา
บราซิล โคลัมเบีย เม็กซิโก ส่วนฟิลิปปินส์นั้นเคยใช้รูปแบบนี้อยู่พักหนึ่งตั้งแต่

ได้เอกราชจนกระทั่งประกาศใช้รัฐธรรมนูญใหม่เมื่อ พ.ศ. 2517 18
2.3 รูปแบบผสมผสานระหว่างระบบประธานาธิบดีกับระบบรัฐสภา
รูปแบบนี้ได้แก่ ระบบสาธารณรัฐที่ 5 ของฝรั่งเศส ตามรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1958
19
รูปแบบนี้เกิดขึ้นเนื่องจากในราว พ.ศ. 2500 ถึง 2501 ฝรั่งเศสเกิดวิกฤติการณ์

ทางเศรษฐกิจ สังคม และการเมืองอย่างหนัก รัฐธรรมนูญและรัฐบาลสาธารณรัฐ
ที่ 4 สั่นคลอนอย่างรุนแรง ด้วยเสียงเรียกร้องจากประชาชนและสภาผู้แทนราษฎร
นายพลชาร์ลส์ เดอโกลล์ (Charles De Gaulle) ซึ่งเคยเป็นวีรบุรุษสมัย
สงครามโลก ครั้งที่ 2 ได้รับเชิญเข้าจัดตั้งรัฐบาลโดยร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่

และเริ่มการปกครองเป็นสมัยสาธารณรัฐที่ 5 เดอโกลล์และผู้ร่างรัฐธรรมนูญ
คนส�าคัญ เช่น มิเชล เดอเบร มีความเห็นว่า ระบบประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา
มีจุดอ่อนโดยเฉพาะการแบ่งแยกอ�านาจมากเกินไปท�าให้ปราศจากการควบคุม
ซึ่งกันและกันระหว่างรัฐสภากับรัฐบาล ส่วนระบบรัฐสภาของอังกฤษก็ท�าให้

ฝ่ายบริหารถูกควบคุมมากเกินไป ทั้งประมุขของรัฐก็มีอ�านาจน้อยเกินไป
จนกลายเป็นเพียงสัญลักษณ์เท่านั้น เดอโกลล์น�าลักษณะที่ดีของทั้งสองระบบ
มาผสมกันและเสนอมาตรการหรือกติกาใหม่ๆ ซึ่งเหมาะกับฝรั่งเศสจนเกิด
ระบบใหม่ เรียกว่า ระบบกึ่งรัฐสภากึ่งประธานาธิบดี (semi-parliamentary

-presidential system) บางคนเรียกว่า ระบบเดอโกลล์ หรือระบบสาธารณรัฐ
ยุคที่ 5
20
ส�าหรับรูปแบบนี้ ต�าแหน่งประธานาธิบดีมิใช่เพียงประมุขที่เป็น
สัญลักษณ์ของประเทศเท่านั้น แต่มีอ�านาจมากขึ้นและมีความใกล้เคียงกับ

18 วิษณุ เครืองาม, อ้างแล้ว, หน้า 268.
19 วิชัย ตันศิริ, อ้างแล้ว, หน้า 334.
20 วิษณุ เครืองาม, อ้างแล้ว, หน้า 268.

_17-0315(224-249)11.indd 237 4/27/60 BE 11:57 AM