Page 246 - Publicationa15

238 วิรัช ชินวินิจกุล

ความเป็นประธานาธิบดีของสหรัฐอเมริกา ประธานาธิบดีมีอ�านาจด้านการ

ต่างประเทศ การป้องกันประเทศ อ�านาจทั่วไปที่จะท�าให้เกิดความเรียบร้อย
และมั่นคงทางการเมืองและอ�านาจแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีกับข้าราชการระดับสูง
และยังมีอิทธิพลต่อการแต่งตั้งรัฐมนตรี ฐานอ�านาจของประธานาธิบดีมั่นคง
เพราะได้รับเลือกตั้งโดยตรงจากผู้มีสิทธิเลือกตั้ง ผู้ร่างรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1958

ต้องการให้มีระบบผู้น�าคู่ในฝ่ายบริหาร คือมีทั้งประธานาธิบดีและนายกรัฐมนตรี
ประธานาธิบดีเป็นอิสระจากรัฐสภาและด�ารงต�าแหน่งตามวาระคราวละ 7 ปี
ส่วนรัฐสภาประกอบด้วยสภาสูงและสภาผู้แทนราษฎรต่างก็มีระบบการเลือกตั้ง
ของตนเองและมีวาระคราวละ 4 ปี แต่ประธานาธิบดีมีความเห็นร่วมกับ

นายกรัฐมนตรีสามารถยุบสภาได้ แต่เมื่อผู้แทนราษฎรได้รับแต่งตั้งให้เป็น
นายกรัฐมนตรีหรือรัฐมนตรี แล้วจะต้องลาออกจากการเป็นผู้แทนราษฎร ซึ่งการ
ที่ต้องลาออกดังกล่าวเป็นแนวคิดที่จะแยกบทบาทฝ่ายบริหารออกจากฝ่าย
นิติบัญญัติ นอกจากนี้นายกรัฐมนตรีมีอ�านาจแต่งตั้งรัฐมนตรีและสามารถแต่งตั้ง

บุคคลภายนอกให้เป็นรัฐมนตรีได้ คณะรัฐมนตรีทั้งคณะต้องรับผิดชอบต่อ
รัฐสภา
ระบบสาธารณรัฐที่ 5 มีความคล้ายคลึงกับรูปแบบประธานาธิบดีคือ
ประธานาธิบดีมีอ�านาจมากขึ้นกว่าในรูปแบบรัฐสภา เช่น เป็นประธานที่ประชุม

คณะรัฐมนตรี ใช้อ�านาจพิเศษหรือมาตรการที่จ�าเป็นในสถานการณ์ส�าคัญได้
จนดูเหมือนประธานาธิบดีในระบบประธานาธิบดี แต่ระบบนี้ก็มีส่วนที่คล้ายคลึง
กับรูปแบบรัฐสภาคือ ประธานาธิบดีเป็นประมุขของรัฐ มิใช่หัวหน้ารัฐบาล
หัวหน้ารัฐบาลคือนายกรัฐมนตรี ซึ่งประธานาธิบดีแต่งตั้ง การท�างานของ

คณะรัฐมนตรีเหมือนกับรัฐบาลในรูปแบบรัฐสภา ประธานาธิบดียุบสภา
ผู้แทนราษฎรได้ 21
หลายส่วนของระบบฝรั่งเศสมีที่ใช้ในหลายประเทศ เช่น อียิปต์
มาดากัสการ์ โดยเฉพาะก่อน พ.ศ. 2518 (ค.ศ. 1975) เซเนกัล และที่น�าเพียง

บางส่วนไปดัดแปลงใช้ เช่น ฟิลิปปินส์ กรีก โปรตุเกส สเปน รูปแบบนี้มีส่วน
22
21 วิษณุ เครืองาม, อ้างแล้ว, หน้า 269.
22 วิษณุ เครืองาม, อ้างแล้ว, หน้า 271.

_17-0315(224-249)11.indd 238 4/27/60 BE 11:57 AM