Page 99 - Publicationa15
P. 99
หน้าที่พลเมืองกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย 91
หน้าที่พลเมืองกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตย
พลต�ำรวจเอก นิสสัย บุญศิริ*
ความน�า
หน้าที่พลเมืองเป็นสิ่งที่มีความส�าคัญเป็นอย่างยิ่งต่อการเกิดขึ้น การ
ด�ารงอยู่ และวิวัฒนาการของสถาบันการเมืองและชุมชนทางการเมืองทุกชนิด
และทุกประเภท ซึ่งนักปราชญ์โบราณท่านกล่าวไว้ว่าเป็นหน้าที่ความผูกพัน
และเป็นความรักในบ้านเกิดเมืองของตนเอง ถึงขั้นที่เรียกได้ว่าเป็นอุปนิสัยใจคอ
ของมนุษย์ที่จะมอบความวางใจและความเชื่อความศรัทธาให้กับระบอบ
การปกครองประเภทต่างๆ ที่มนุษย์กลุ่มนั้นๆ ตั้งถิ่นฐานอยู่ ตัวอย่างเช่น ระบอบ
ราชาธิปไตย (Monarchy) ระบอบอภิชนาธิปไตย (Aristocracy) และระบอบ
ประชาธิปไตย (Democracy) เป็นต้น
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในระบอบของการปกครองโดยคนจ�านวนมาก ทั้งที่
นิยมเรียกกันว่าระบอบประชาธิปไตย (Democracy) หรือระบอบสาธารณรัฐ
1
(Republic) นั้น กล่าวได้ว่า ได้เรียกร้องต้องการหน้าที่ของพลเมืองที่เข้มข้น
และเข้มแข็งมากกว่า หน้าที่ของพลเมืองในระบอบการปกครองโดยคนคนเดียว
หรือในระบอบการปกครองโดยคณะบุคคล เนื่องด้วย “หน้าที่” เป็นสิ่งที่
พลเมืองทุกๆ คนพึงกระท�าเพื่อการแลกเปลี่ยนกับการที่ชุมชนการเมือง หรือ
รัฐได้รับรองสิทธิและเสรีภาพของพลเมืองไว้ให้ได้ความสะดวกสบาย เช่น
ป้องกันไม่ให้ได้รับภัยอันตรายจากศัตรู และการคุ้มครองทรัพย์สินต่างๆ เป็นต้น
* ผู้เชี่ยวชาญประจ�าตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ, ผู้เข้ารับการอบรมหลักสูตร “หลักนิติธรรมเพื่อ
ประชาธิปไตย” รุ่นที่ 1 ของส�านักงานศาลรัฐธรรมนูญ
1 ทั้งสองรูปแบบเป็นการปกครองโดยผู้คนจ�านวนมาก (Many) เหมือนกัน แต่แตกต่างกันที่ระดับของ
คุณธรรม (Virtue) และการประกอบคุณงามความดีเพื่อบ้านเมือง กล่าวถือ ประชาธิปไตยในสมัยโบราณ
จะมีระดับของคุณธรรมน้อย ในขณะที่สาธารณรัฐพลเมืองจะมีระดับของคุณธรรมสูง ในลักษณะที่พอจะ
เทียบเคียงได้กับการปกครองโดยคนคนเดียว (One man) ที่มีการแยกแยะออกเป็นระบอบทรราชกับ
ระบอบกษัตริย์ หรือการปกครองโดยคณะบุคคล (Few) ที่สามารถแยกได้เป็นระบอบคณาธิปไตยกับ
ระบอบอภิชนาธิปไตย เป็นต้น
_17-0315(091-106)6.indd 91 4/27/60 BE 11:53 AM
