Page 104 - Publicationa15

96 พลต�ำรวจเอก นิสสัย บุญศิริ

เพื่อฝึกทักษะการรบ และการประจ�าการในกองทัพเอเธนส์จนถึงอายุ 20 ปี

เมื่ออายุครบ 20 ปีก็สามารถแจ้งรายชื่อต่อนายทะเบียนรายชื่อพลเมืองตาม
สังกัดหมู่บ้านของแต่ละคน ซึ่งจะสามารถเข้าร่วมประชุมสภาประชาชนได้ จน
เมื่ออายุ 30 ปี พลเมืองเอเธนส์จึงจะมี “สิทธิ” ของความเป็นพลเมืองโดย
สมบูรณ์ (full citizen rights)

หากพิจารณาสถานะความเป็นพลเมืองของชาวเอเธนส์ในรูปแบบวิถีชีวิต
ทางการเมืองแล้ว กล่าวได้ว่าในแต่ละวัน พลเมืองเอเธนส์จ�านวน 1 ใน 4–5 คน
จะมีหนึ่งคนที่ท�าหน้าที่ในต�าแหน่งสาธารณะอยู่ในรูปแบบใดรูปแบบหนึ่ง
พร้อมกับท�าหน้าที่สอดส่องดูแลและควบคุมผู้คนในสังคมจ�านวนมากที่มิได้มี

บทบาทในการบริหารบ้านเมืองของนครรัฐอีกด้วย ดังนั้น เมื่อพลเมืองมีทั้งสิทธิ
(rights) และพันธะหน้าที่ (obligations) ที่ต้องรับผิดชอบต่อกิจการสาธารณะ
ของนครรัฐ จึงเป็นผลให้การปฏิบัติหน้าที่ที่เกี่ยวข้องกับกิจการสาธารณะถือเป็น
ความรับผิดชอบของพลเมืองทุกคน การรับผิดชอบต่อสาธารณะจึงแยกไม่ออก

จากการรับผิดชอบต่อภารกิจหน้าที่ส่วนบุคคล นอกจากนั้น ส�าหรับชาวเอเธนส์
แล้ว ผลประโยชน์ส่วนตัวของพลเมืองเอเธนส์ถือเป็นสิ่งที่อยู่ภายใต้ประโยชน์
ของส่วนรวม (common good) ดังนั้น เมื่อกิจการสาธารณะที่มีเป้าหมายเพื่อ
ประโยชน์ของนครรัฐ จึงนับเป็นภาระหน้าที่ความรับผิดชอบของพลเมือง

แต่ละคนไปด้วย นั่นหมายความว่า ความผิดชอบต่อหน้าที่และประโยชน์ส่วนตัว
ย่อมร้อยรัดเข้ากับความรับผิดชอบต่อกิจการสาธารณะอย่างเป็นเนื้อเดียวกัน
กล่าวโดยสรุป ระบอบการบริหารกิจการบ้านเมืองของนครเอเธนส์เต็ม
ไปด้วยการปฏิบัติ “หน้าที่” ของพลเมือง (practice of citizenship) อัน

ประกอบด้วย หน้าที่พลเมืองที่เข้าร่วมกระบวนการทางศาล (judicial process)
นั่นก็คือการเป็นสมาชิกของคณะลูกขุนเพื่อตัดสินคดีความต่างๆ และการเข้าร่วม
โต้วาทีถกเถียงเรื่องนโยบายหรือประเด็นต่างๆ ที่มีผลต่อกิจการสาธารณะ การมี
ส่วนร่วมของพลเมืองในการใช้อ�านาจการปกครองรัฐ (direct participation)

จึงส่งผลให้ประชาชนพลเมืองมีฐานะเป็นทั้ง “ผู้ใช้อ�านาจทางปกครอง” และ
“ผู้อยู่ใต้อ�านาจการปกครอง” ไปพร้อมกัน ดังนั้นในบริบทการเมือง
ประชาธิปไตยเอเธนส์แนวคิดเรื่องการแบ่งแยก “รัฐ” หรือนครรัฐ ออกจาก

_17-0315(091-106)6.indd 96 4/27/60 BE 11:53 AM