Page 308 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

A neksy

B. Końcówka -iller zastąpiła -illier w rzeczownikach, w których samogłoska i nastę-
pująca po spółgłosce nie jest słyszalna, gdyż całość wymawia się jak j (jak poulailler,
volailler): joailler, marguiller, ouillère, quincailler, serpillère.

C. Pojedyncze l (jak bestiole, camisole, profiterole itd.) piszemy w następujących
rzeczownikach: barcarole, corole, fumerole, girole, grole, guibole, mariole oraz tych
rzadziej używanych: bouterole, lignerole, muserole, rousserole, tavaïole, trole. W ten
sposób kwestia tej końcówki rzeczownika została uregulowana, z wyjątkiem wyrazów
folle, molle oraz wyrazu colle i pochodzących od niego wyrazów złożonych.

D. W następujących wyrazach po niemym e nie piszemy podwojonej spółgłoski,
mamy zatem do czynienia z regularnymi obocznościami w temacie rzeczowników
(lunette, lunetier jak noisette, noisetier; prunelle, prunelier jak chamelle, chamelier,
itd.); interpeler (zamiast interpeller); dentelière (zamiast dentellière); lunetier (zamiast
lunettier); prunelier (zamiast prunellier).

512 D. TWORZENIE ŻEŃSKICH FORM
RZECZOWNIKÓW

LA FÉMINISATION DES NOMS

Od kilkunastu lat wiele krajów frankofońskich publikuje zbiory zasad dotyczących
tworzenia żeńskich form niektórych rzeczowników nazywających zawody, funkcje,
stopnie i tytuły. Publikacje takie miały miejsce w Quebecu w roku 1979, we Francji
w roku 1986, następnie w niektórych kantonach szwajcarskich. W roku 1993 Wspólnota
Francuska Belgii (Communauté française de Belgique) wprowadziła nawet odpowiednią
ustawę, adaptując tym samym język do potrzeb zmieniającego się społeczeństwa,
w którym udział kobiet w życiu publicznym staje się coraz bardziej znaczący. W roku
1998 rząd francuski zażądał od głównej komisji ds. terminologii i neologizmów nowego
raportu w tej sprawie, co zaowocowało publikacją dotyczącą tworzenia rzeczowników
rodzaju żeńskiego, zatytułowaną: Guide d’aide à la féminisation, w roku 1999 i kolejną,
zatytułowaną: Note du ministère de l’Éducation nationale, w roku 2000 ¹.
Normy te, najczęściej redagowane przez komisje, w których zasiadają językoznawcy,
zawsze mają na względzie ogólne zasady obowiązujące w danym języku. W tekstach
oficjalnych i dokumentach administracyjnych nadają one moc prawną, jednakże ich
zastosowanie w życiu codziennym zależy oczywiście od dobrej woli użytkowników
języka francuskiego. Poniżej przytaczamy dwa aneksy dekretu wydanego przez
Wspólnotę Francuską Belgii 21 czerwca 1993 roku. Można przyjąć, iż dokument ten
dokładnie odzwierciedla zmiany zachodzące we wszystkich krajach frankofońskich.
Ponadto sposoby tworzenia form żeńskich rzeczowników są w nim przedstawione
w sposób jasny i przejrzysty, wraz z aneksem dotyczącym specyfiki tworzenia takich
rzeczowników w Quebecu i Szwajcarii.

1. Wszystkie przytaczane tu dokumenty można znaleźć na nastepujących stronach internetowych: http ://
www.culture.gouv.fr/culture/dglf/cogeter/feminisation/accueil-feminisation.html; lub też http ://www.
ciep.fr/chroniq/femi/femi.htm; oraz http ://www.cfwb.be/franca/pg014.htm.

308