Page 33 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser

D. Wyrazy

Elementy greckie
aéro- (powietrze): aéroport, aérolithe méga(lo)- (wielki): mégalithique
-algie (ból): névralgie mono- (pojedynczy): monothéisme
anthropo- (człowiek): anthropométrie morpho-, -morphe (kształt): morphologie,
archéo- (dawny): archéologie anthropomorphe
auto- (samo-): autobiographie nécro- (śmierć): nécrophage, nécrologie
biblio- (książka): bibliographie neuro-, névr(o)- (nerw): neurologie,
bio- (życie): biographie, biodégradable névropathe, névralgie
céphale (głowa): céphalopode, microcéphale -nome, -nomie (zasada): métronome,
chromo-, -chrome (kolor): chromosome, gastronomie
monochrome ortho- (prosty): orthopédie
chrono-, -chrone (czas): chronomètre, paléo- (dawny): paléographie
isochrone patho-, -pathe, -pathie (choroba):
cosmo-, -cosme (świat): cosmographie, pathogène, psychopathe, télépathie
cosmonaute, microcosme phago-, -phagie, -phage (jeść):
-cratie, -crate (władza): démocratie, phagocyte, aérophagie, anthropophage
aristocrate phil(o)-, -phile (przyjaciel): philatélie,
dactylo-, -dactyle (palec): dactylographie, philosophe, bibliophile
ptérodactyle -phobe, -phobie (nienawiść): anglophobe,
dynamo- (siła): dynamomètre agoraphobie
gast(é)r(o)- (brzuch): gastéropode, gastro- phono-, -phone, -phonie (głos, dźwięk):
entérite phonétique, microphone, téléphonie
-gène (wytwarzający coś): hydrogène photo- (światło): photographie
géo- (ziemia): géologie ptéro-, -ptère (skrzydło): ptérodactyle,
-gramme (pismo, ciężar): télégramme, hélicoptère
décagramme -scope, -scopie (spojrzenie): spectroscope,
grapho-, -graphie, -graphe (pismo, endoscopie
badanie): graphologie, biographie, -technie (nauka): pyrotechnie
sismographe télé- (daleko): téléphone, télévision
hydr(o)-, -hydre (woda): hydrographie, -thérapie (wyzdrowienie): hydrothérapie
anhydre thermo-, -therme (ciepło): thermomètre,
logo-, logie, -logue (mowa): logopédie, isotherme
biologie, dialogue -tomie (cięcie): laparotomie
-mane, -manie (szaleństwo): cocaïnomane,
mégalomanie

c) Inne sposoby tworzenia wyrazów

31 Onomatopeje (onomatopées) są wyrazami dźwiękonaśladowczymi, czyli takimi,
które w przybliżeniu oddają dźwięki przyrody:
Cocorico, glouglou, tic-tac, frou-frou.

N.B.
Onomatopeje często są tworzone przez powtórzenie tej samej sylaby. Trzeba zaznaczyć, że nigdy
dokładnie nie odtwarzają one dźwięków, których reprezentację fonetyczną mają stanowić.
Krzyk kaczki jest wyrażany we Francji przez couin-couin, w Polsce przez kwa-kwa, we Włoszech
przez qua-qua, w Niemczech przez gack-gack (gick-gack, pack-pack, quack-quack), w Anglii przez
quack, w Danii przez rap-rap, na Węgrzech przez hap-hap.

33