Page 30 - Gramatyka francuska Grevisse wersja pełna bez hasła mcourser
P. 30

1  Podstawowe


                    elementy języka


                        Główne przyrostki służące do tworzenia przymiotników
                      PRZYROSTKI   ZNACZENIE                 PRZYKŁADY
                      -able, -ible  możliwość czynna lub bierna  blâmable, éligible.
                      -aire        który odnosi się do       légendaire.
                      -ais, -ois   który mieszka             marseillais, namurois.
                      -al, -el     który ma cechę czegoś     royal, mortel.
                      -an          który mieszka, wyznawca   persan, mahométan.
                      -ard         charakter, pejoratywne    montagnard, vantard.
                      -âtre        w przybliżeniu, pejoratywne  noirâtre, bellâtre.
                      -é           który ma cechę czegoś     azuré, imagé.
                      -esque       który odnosi się do       livresque.
                      -et, -elet   zdrobnienie               propret, aigrelet.
                      -eur, eux    charakter                 rageur, courageux.
                      -er, -ier    charakter                 mensonger, saisonnier.
                      -ien         który mieszka, zajmuje się  parisien, historien.
                      -if          charakter                 tardif, craintif.
                      -in          charakter, zdrobnienie    enfantin, blondin.
                      -ique        charakter, pochodzenie    volcanique, ibérique.
                      -issime      stopień najwyższy         richissime.
                      -iste        charakter, odnoszący się do jakiejś  égoïste, socialiste.
                                   partii
                      -ot          zdrobnienie               pâlot.
                      -u           cecha                     barbu, feuillu.
                      -ueux        cecha                     luxueux, majestueux.

                               Przyrostki służące do tworzenia czasowników


                     Znaczna  większość  nowych  czasowników  jest  tworzona  za  pomocą  przyrostka  -er;
                     niektóre dzięki -ir, jak rougir, maigrir.
                     Niektóre czasowniki zakończone na -er są tworzone za pomocą przyrostków złożonych,
                     mogących wyrażać zdrobnienie, częstotliwość, z jaką jakieś działanie ma miejsce, lub
                     też negatywne odczucia:

                     -ailler :  traînailler (iść noga za nogą)  -iller :  mordiller (podgryzać, przygryzać)
                     -asser :  rêvasser (oddać się marzeniom)   -iner :  trottiner (iść drobnymi kroczkami)
                     -ayer :  bégayer (jąkać się)      -iser :   neutraliser (unieszkodliwić)
                     -eler :  bosseler (wykrzywić, zgarbić, pogiąć)  -ocher : effilocher (postrzępić)
                     -eter :  voleter (podlatywać)     -onner : chantonner (podśpiewywać)
                     -eyer :  grasseyer (gardłować, grasejować)  -oter :  vivoter (wegetować)
                     -(i)fier :  momifier (mumifikować)     -oyer :  foudroyer (spiorunować)

                     Uwagi dotyczące przyrostka -ment, służącego do tworzenia przysłówków - § 407.







                30
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35