Page 192 - Thai Heritage from Space_ebook

 “ภูมิลักษณ์วัฒนธรรม”
่
มรดกทีจารึกไว้บนแผ่นดิน
 ผืนแผ่นดิน...มรดกถึงลูกหลานไทย

17 ํ 52’ N สุโขทัย...บนเส้นทางคาบสมุทรทะเลอันดามันและทะเลจีนใต้
อุตรดิตถ์ 101 ํ 51’ E
แม่นํ้าวัง แม่นํ้ายม

ตาก สุโขทัย แม่นํ้าน่าน สุโขทัย
พิษณุโลก

แม่นํ้าปิง
พิจิตร เพชรบูรณ์ เมาะตะมะ
กําแพงเพชร พิษณุโลก
แม่สอด
N

15 ํ 39’ N แม่นํ้าป่าสัก 15 ํ 26’ N
97 ํ 56’ E นครสวรรค์ 40 km. 96 ํ 54’ E

่
ทีราบเจ้าพระยาตอนบน...ดินแดนสุโขทัย

“ที่ราบภาคกลางตอนบน” หรือเรียกว่า “ที่ราบเจ้าพระยาตอนบน” คลุมบริเวณ
ที่ราบลุ่มน�้าป่าสัก และบริเวณที่ราบลุ่มน�้าเจ้าพระยาซึ่งคลุมพื้นที่ส่วนใหญ่ มีแม่น�้า ปิง วัง
ยม น่าน ไหลผ่านที่ราบ และรวมตัวกันเป็นแม่น�้าสายเดียว เรียกว่า แม่น�้าเจ้าพระยา ที่บริเวณ
เมืองนครสวรรค์ หรือเรียกตามจารึกสุโขทัย ว่า “ตีนปิง” มีบึงบอระเพ็ด เป็นต�าแหน่ง
เป้าสายตาที่สังเกตเห็นได้ชัดเจนในภาพจากดาวเทียม จากนั้นแม่น�้ากัดลึกผ่าน ”เนินตาคลี”
จนถึงจังหวัดชัยนาท ระบายน�้าลงสู่ “ที่ราบเจ้าพระยาตอนล่าง” โดยไหลแยกออกเป็นทางน�้า
หลายสายผ่านที่ราบ ไหลออกสู่ทะเลอ่าวไทยทางแม่น�้าเจ้าพระยาและแม่น�้าท่าจีน
“เมืองสุโขทัย” เป็นเมืองส�าคัญในประวัติศาสตร์ไทย ในฐานะที่เป็นศูนย์รวมเริ่มต้น
ของชนชาติไทย ที่มีความเจริญทั้งในด้านการทหารการปกครอง ด้านการค้า ด้านวิชาการ
ด้านภาษา และศิลปวัฒนธรรม สืบทอดต่อเนื่องเป็นมรดกตกทอดถึงคนไทยปัจจุบัน
เมืองสุโขทัยตั้งอยู่ในบริเวณเชิงเขาหลวงด้านตะวันตกของแม่น�้ายมระยะทางประมาณ
๑๒ กิโลเมตร ตั้งอยู่ ณ ต�าแหน่งประมาณศูนย์กลางของที่ราบเจ้าพระยาตอนบน หรือ สุโขทัย
“ดินแดนสุโขทัย” ซึ่งมีเส้นทางคมนาคมไปได้ทั่วสารทิศ
เส้นทางตะวันออก ผ่านที่ราบลุ่มแม่น�้าน่าน เมืองพิษณุโลก บริเวณภูเขาทุ่งแสลง
หลวงออกสู่ที่ราบลุ่มน�้าป่าสัก ดินแดนพ่อขุนผาเมือง ผ่านทิวเขาเพชรบูรณ์เข้าสู่ที่ราบสูงโคราช
บริเวณภูเวียง และตลอดไปจนถึงฝั่งแม่น�้าโขงที่มีเส้นทางหลายสายออกสู่ทะเลจีนใต้
โดยผ่านทางลาวและเวียดนามบนฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก และทางปากแม่น�้าโขง
เส้นทางตะวันตก มีเส้นทางไปยังเมืองตาก ผ่านเทือกเขาถนนธงชัยไปยังอ�าเภอ
แม่สอดบนฝั่งตะวันออกของแม่น�้าเมย โดยฝั่งตรงกันข้ามแม่น�้าเป็นที่ตั้งเมืองเมียวดี
ในเขตประเทศเมียนมา มีก�าแพงเมือง-คูเมืองล้อมรอบ เชื่อกันว่าเป็นเมือง “ฉอด” ในจารึกสุโขทัย

“...เมื่อชั่วพ่อขุนรามค�าแหง เมืองสุโขทัยนี้ดีในน�้ามีปลา ในนามีข้าว เจ้าเมืองบ่เอา
จกอบในไพร่ลู่ทางเพื่อนจูงวัวไปค้า ขี่ม้าไปขาย ใครจักใคร่ค้าช้าง ค้า ใครจักใคร่ค้าม้า
ค้า ใครจักใคร่ค้าเงือนค้าทองค้า ไพร่ฟ้าหน้าใส...”

“...เบื้องตะวันออก รอดสรลวง สองแคว ลุมบาจาย สคา เท้าฝั่งของเถิงเวียงจันทน์
เวียงค�าเป็นที่แล้ว
...เบื้องหัวนอน รอดคนที พระบาง แพรกสุพรรณภูมิ ราชบุรี เพชรบุรี ศรีธรรมราช
ฝั่งทะเลสมุทรเป็นที่แล้ว
...เบื้องตะวันตก รอดเมืองฉอด เมือง...น หงสาวดี สมุทรหาเป็นแดน
...เบื้องตีนนอน รอดเมืองแพล เมืองม่าน เมืองน... เมืองพลัว พ้นฝั่งของ เมืองชวา
เป็นที่แล้ว...” 1 ํ 24’ N
(จารึกพ่อขุนรามค�าแหง พ.ศ. ๑๘๓๕) 89 ํ 04’ E

178 178 l