Page 56 - อนัมศึกษา 2

๕๐

มิไดสดับตรับฟง ครั้นไดมีโอกาสสดับตรับฟงแลวก็บังเกิดความคลางแคลง กังขาอยางไรในพระสูตรนั้น ๆ

๖. พระโพธิสัตว ไมหันปฤษฎางคใหกับธรรมะของพระอรหันตสาวก แตสมัครสมานเขากันไดกับ

ธรรมะดังกลาวนั้น ๆ

๗. พระโพธิสัตว ไมเกิดความริษยาในลาภสักการะอันบังเกิดแกผูอื่นและไมเกิดความหยิ่งทะนง ใน

ลาภสักการะ อันบังเกิดแกตนเองสามารถควบคุมจิตของตนไวได

๘. พระโพธิสัตว ตั้งมั่นพิจารณาโทษของตนอยูเปนนิจ ไมเที่ยวเพงโทษ โพนทะนาโทษของผูอื่น

ตั้งจิตมั่นคงเด็ดเดี่ยวในการสรางบารมีโกยสัตวโลกใหพนทุกข

แนวคิด ในเรื่องโพธิสัตวธรรม ก็คือ วิธีการและแนวทางการดับทุกขบำรุงสุขของโพธิสัตว แต

ควรจะเปนอยางใดนั้น คงถือวา การมีอยูและการเปนไปของธรรมชาตินั้น ไมวาเราจะปฏิเสธหรือรับ

สนองตาม เราก็ตองถูกธรรมชาติบังคับอยูเชนกัน ความตองการเปนอิสระ แตไมไดตามความตองการ

แลวก็เลยเกิดเปนทุกขขึ้นนั้นก็มีอยูเชนกัน การมีแตการบุกเบิกโพธิสัตวธรรม ไมคิดจะหลีกหนีความทุกข

กลับถือวาความทุกขเปนปจจัยที่ดี ยิ่งกวานั้น ยังถือวา ความทุกขเปนสวนสำคัญของโพธิสัตวธรรม คา

และความหมายของชีวิต ไมไดอยูกับความทุกขหรือความสุข แตอยูกับการประจักษขึ้นของอนันตชีวิต

(ชีวิตอันไมสิ้นสุด) เปนอุดมการณที่สูงสุด และถือเปนมาตรฐานของคุณคาทั้งหลาย ซึ่งการปฏิบัตินั้น ไม

วาจะลำบากยากเข็ญเทาใด จะไมถือวาเปนเรื่องที่ทำไมได คงทำไปเรื่อยเทาที่จะทำได เพื่อวันใดวันหนึ่ง

อุดมการณของเราจะคอยๆ ปรากฏขึ้น คือมีการเกิดของคาแหงชีวิตใหม ไมมีกิเลสในเรื่องทุกขสุข มี

ชีวิตที่เปนของตนเอง ซึ่งนาจะเปนชีวิตที่ราเริงสนุก และนี่คือ มูลเจตนารมณของโพธิสัตวธรรม

โพธิสัตวธรรมกับเจตนารมณของโพธิสัตว

โพธิสัตวธรรมนั้น มีความสำคัญและเปนเอกลักษณ คือ การบำเพ็ญประโยชนใหแกคนอื่นและ

ตนเอง เราลุถึงอุดมการณ ก็ตองใหคนอื่นถึงอุดมการณนั้นดวย การแนะนำใหผูอื่นลุถึงอุดมการณ ก็

คือ เรากำลังจะลุถึงอุดมการณ นี่คือ ความเมตตากรุณาของโพธิสัตว จากจุดนี้ จึงเริ่มดวยอุดมการณที่

ตองการจะมีอายุที่ยั่งยืนและถือวา สัตวโลกกับตนเปนอันหนึ่งอันเดียวกัน หากความสำเร็จผลเปนของ

เราโดยเฉพาะ ยอมไมใชอุดมการณของพระพุทธศาสนา โพธิสัตวธรรม คือ การบรรลุพุทธภูมิและโปรด

สัตว

ทศภูมิของพระโพธิสัตว คือ ภูมิจิตของพระโพธิสัตว มี ๑๐ คือ

๑. มุทิตา พระโพธิสัตวมีความยินดีในความไรทุกขของสัตว (ภูมินี้บำเพ็ญหนักไปในทางบารมี)

๒. วิมลาภูมิ (ปราศจากมลทิน) พระโพธิสัตวละมิจฉาจริยาไดเด็ดขาด ปฏิบัติแตในสัมมาจริยา (ภูมิ

นี้ศีลบารมีเปนใหญ)