Page 60 - อนัมศึกษา 2

๕๔

พระพุทธศาสนามหายาน แบงพระพุทธเจาทั้งหลาย ออกเปน ฌานิพุทธเจา และ มานุษิพุทธ

เจา ตาม ปกติ คนญวนและจีน จะนับถือฝงใจเฉพาะพระนามวา ศากยมุนีพุทธ (ทิดกามึวนีเผิก) แต

พระนามที่มีเรียกอยูเสมออีกวา ยูไล ญวนเรียกวา ยือลาย คือ พระตถาคต ไมใชเรียกเฉพาะพระ

ศากยมุนีพุทธเจา แตคำนี้ รวมถึงพระพุทธเจาองคอื่น ๆ ดวย ดังนั้น ถาไดยิน คนญวนและคนจีน

เรียกวา ยูไลหรือยือลาย ก็ใหวินิจฉัยวา เปนพระพุทธเจาพระองคใดพระองคหนึ่ง

ปฏิมาพระศากยมุนีพุทธเจา ตามปกติปฏิมากรพระศากยมุนีพุทธเจา นิยมสรางเปนรูป

ประทับนั่งบัลลังกบนดอกบัว กลางนลาต มักมีแกวมณีฉายรัศมี เบื้องพระอุระมีรูปสวัสดิกะ เรียกวา

ซิมอิม (ตราหัวใจ) หรือ บวน ยี่ (รูปขอ) รอบพระเศียรมีศีระประภา เรียกวา ยวนกวง ซึ่งมักทำดวยไมปด

ทองทาบไวเบื้องหลัง

อายีดาเผิกหรือออนีถอฮุด คือ พระอมิตาภพุทธเจา เปนพระพุทธเจา องคที่ สอง

เหยือกซือเผิกหรือเอี๊ยะซือฮุด คือ พระไภษัชยคุรุพุทธเจา เปนพระพุทธเจา องคที่ สาม

เมื่อยังเสวยพระชาติเปนพระโพธิสัตว ไดตั้งปนิธาน ไว ๑๒ ประการ เพื่อชวยสัตวโลกใหพนทุกขจากโรค

ทางกายและทางใจ และใหมีอายุยืนพระโพธิสัตว

พระโพธิสัตว (โบตาก) คือ พระผูรูแจง อาจตรัสรูเปนพระพุทธเจาเมื่อไรก็ได แตยังไมปรารถนา

พุทธภูมิ เพราะถาเขาสูพุทธภูมิเสียแลว ก็ยากที่จะโปรดสรรพสัตว ดังนั้น พระโพธิสัตวจึงมีจำนวน

มากมาย แมแตเทพที่เปนธรรมบาลบางองค ก็ยังเรียกวาโพธิสัตว แตที่ไดยินกันมากมี

๑. กวางเทอ็อมโบตาก คือ พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว หรือที่รูจักทั่วไปวา พระกวนอิม ของ
อินเดียและธิเบต แตพอตกมาถึงจีนกลายเปนพระโพธิสัตวผูหญิง “เจาแมกวนอิม”โพธิสัตว เปนที่นับถือ

มากในพุทธบริษัทมหายานดวยเห็นวา ชวยดับทุกขไดศักดิ์สิทธิ์
อวโลกิตะ แปลวา ผูมองมายังเบื้องลาง และคำวา อิศวร แปลวา ผูเปนใหญ ซึ่งอาจจะ

แปลความหมายไดวา ผูมองดูโลก ผูเอาใจใสโลก

พระปณิธานของพระโพธิสัตว พระองคนี้ มีอยูวา หากยังมีสรรพสัตวตกทุกขไดยากอยู จะ

ไมขอบรรลุพุทธภูมิ พระคุณอันพิเศษของพระองค คือ พระมหากรุณา พระอวโลกิเตศวรโพธิสัตว

เปนพระมหาโพธิสัตว คูพระทัยของพระอมิตาภพุทธเจา ซึ่งสวรรคของพระองคก็ คือ สุขาวดี ทางเบื้อง

ทิศตะวันตก

๒. องคเตื๊องหรือไตซือเอี้ย คือ พญายมราช ในพิธีกงเตก หรือพิธีทิ้งกระจาด ในสารทกลางป

คงจะเห็นรูปยักษตนหนึ่งในจำพวกวัตถุกระดาษสำหรับเผา เรียกกันวา ไตซือเอี้ย หรือ ที่เราเรียกกัน

วา พญายม โดยเขาใจวา เปนนายผี บนเศียรพญายมนี้ มีรูปเทวดาหญิง ซึ่งเขาใจกันในหมูชาวจีนวา

เปน เจาแมกวนอิม อันที่จริง องคเตื๊องหรือไตซือเอี๊ย คงเปนกวนอิมเนี้ย (องคอวตารของพระกวางอ็อม)

แบงภาคลงมาเกิดเพื่อปราบพวกผีตางๆ