Page 53 - อนัมศึกษา 2

๔๗

อุเบกขา พระโพธิสัตว ตองมีจิตเปนกลางในสรรพสัตว ไมยึดถือติดอยูในความดี วาตนไดบำเพ็ญ

ไปใหผูอื่นผูใด และไมยึดถือในการปรารถนาตอบแทนดวย ตราบใด ที่ยังมีความรูสึกยึดถือ วาตัวเรา

เขาไปแทรกในการกระทำอยางนั้นอยางนี้อยู ตราบนั้น ก็ยังไมนับวาไดทำถึงจุดประสงคในขอนี้

ยกตัวอยาง ดวยการใหทาน พระโพธิสัตว จะตองรูสึกวาไมมีผูใหและไมมีวัตถุที่จะให ตลอดจนไม

มีผูที่จะรับทานดวย พระโพธิสัตวองคใด ถายังมีความรูสึกเชนนี้ไมได ก็ยังจัดเขาเปนการทำทานอยาง

โลกิยะไป ตองทำลายความยึดถือวา เรากำลังทำความดี ทำลายความยึดถือวา ผูนั้นผูนี้กำลังรับทานจาก

เราเสียกอน จึงจะเปนลักษณะของการใหทานอยางพระโพธิสัตวอยางแทจริง

มหาปณิธาน ๔

มหาปณิธาน ๔ ซึ่งนำมาเทียบดวยอริยสัจ ๔ แลว จะเห็นไดวามีสวนคลายคลึงกัน

พระโพธิสัตวตองมีมหาปณิธาน ๔ คือ

๑. จักโปรดสัตวทั้งหลายใหพนทุกข เราจะตองปลดเปลื้องใหพนทุกข ขอนี้เทียบดวย

อริยสัจ ๔ ในขอ ทุกขสัจจ ซึ่งมีหนาที่ตองกำหนดรู คือ เมื่อเรารูวาเราทุกข เราก็ยอมแจง

ใหคนอื่นๆ วา เขาก็มีทุกขเชนเดียวกัน แตพระโพธิสัตว จะตองปรารถนาความพนทุกขแหง
สรรพสัตวอีกดวย

๒. จักทำลายกิเลสใหหมดสิ้น เราจะตองละทิ้งทำลายใหหมด และปรารถนาที่จะใหสรรพ
สัตวทำลายกิเลสเหลานั้นดวย ขอนี้เทียบดวยขอสมุทัย คือ ตัณหา ซึ่งเราจะตองละ จะเจริญ

ไมได ขางฝายมหายานถือวา นอกจากตัวเราจะทำลายกิเลสของเราเองแลว จักตองชวย

แนะนำใหสรรพสัตวทำลายกิเลสของเขาดวย

๓. จักศึกษาธรรมทั้งหลายใหเจนจบ เราจักตองเรียนรูและทำความศึกษาปฏิบัติ เทียบ

ดวยมรรคสัจจ ซึ่งตองเจริญใหมีขึ้น เราจึงจะกำหนดรูทุกขและสมุทัยได และจะตองยัง

สรรพสัตวใหศึกษาในพระธรรมดวย

๔. จักบรรลุพุทธภูมิอันประเสริฐสุด เทียบดวยทำนิโรธสัจจ ใหแจงและจะตองยังสรรพ

สัตวใหบรรลุถึงดวย เพราะฉะนั้น ตามปณิธานทั้ง ๔ นี้ เมื่อเทียบกับหลักอริยสัจจแลว จะเห็น

วา ฝายมหายานตองการจะปลดเปลื้องสรรพสัตวใหพนทุกข