Page 36 - ebaskı

TECRÜBE KONUŞUYORTYA’NIN KAYBOLAN HANLARI
MALA

RUHU OLAN 1940-Şirket Han

MEKÂNLAR

Atilla Kantarcı, Makina Mühendisi, Yazar
. ehirler de insanlar gibi canlı var- gösterdiği yerlerdir.

Kısacası, biz göremesek de, her şehrin
lıklardır. Bizler göremesek de her
bir karakteri, bir de ruhu vardır.
şehrin bir ruhu vardır.
İnsanın görünen bir yapısı, fi-
Şehrin tarihi, benim gözümde o şeh-
Sziki dış görünüşü olmasına rağ- rin her şeyidir. Tarihi eserler, tarihi binalar,
men, ona anlam kazandıran, irade koya- şehrin tarihini, şehrin ruhunu yansıtır in-
rak kararlar almasını sağlayan ruhudur. sanlara.
Ruh bedenden uzaklaştığı zaman fiziki Malatya’yı Malatya yapan nedir? Ne-
görünüş de işlev ve anlamını yitirir. Be- den bir şehri özler insan, neden anılarının
denden ruhun çıktığını gözlerimizle gör- başrolüne, çok sevdiği biri gibi, bir şehri
memiz mümkün değildir ama canlının koyar bazen? Sadece havasıyla suyuyla,
öldüğünü anlamamız uzun sürmez. Tıpkı ya da müthiş binalarla bezenmiş bir yer KERPİÇ
şehirler de böyledir; ruh yok olmaya baş- midir özlediğiniz şehir?
ladığında şehirler de yavaş yavaş ölürler. Şehri şehir yapan sadece o koca bina-
Şehirlerin fiziki görünüşünü oluşturan lar, çılgın projeler falan değildir. Büyüdü-
binalar, meydanlar, caddeler, iş merkez- ğünüz mahalledeki bakkalından fırınına,
leri, parklar ve okullardır. İnsan merkezli kahvesine, o ufak ufak tuğlalar, şehir de-
estetik kaygılarla inşa edilen ve toplumun nen büyük binayı oluştururlar.
asırlardır içinde yaşadığı kültürle yoğrul- Şehrin ruhunu da, ruhu olan mekânlar
muş yapılar olduğunda o şehirde ruh var oluşturur.
demektir. Şehrin ruhu, o şehirde yüz- Bunları kaybettiğinde, şehir devasa bir
yıllardır yaşayan insanların oluşturduğu beton yığını, insan öğütme makinesine
anlamlar bütünüdür. Şehre ruh kazandı- dönüverir.
ran, medeniyet ve kültürdür. Şehirler bir İşte Şirket Han da Malatya’mın ruhunu
toplumun kültürel gelişmişliğinin kendini yansıtan ender mekânlardan biriydi...
34 SerMimar TEMMUZ 2019