Page 37 - ebaskı

Bundan bir kaç ay önce, şehrimiz- eden, bir müze niteliğindeki Şirket kale kapısı gibi diye!
de yıkılıp daha büyüğünün yapılma- Han’ı sizlere dilim döndüğünce ha- Han’ın içine girince bir sanat ese-
sı kararlaştırılan yaklaşık yetmiş yıllık tırlatmak istiyorum: ri titizliğiyle döşenmiş taşlarla bezeli
bir caminin yıkılmaması, eğer daha Şirket Han 1922 yılında şehrin ileri geniş bir avlu ve ortasında buz gibi
büyük bir camiye ihtiyaç varsa farklı gelen aileleri, Gaffarağaların Yahya suların doldurduğu bir havuz karşı-
bir yerde yenisinin yapılmasının ge- Bey, Yakıncıların Emin Efendi ve Fırat lardı sizi. Bu havuzu dolduran meş-
rektiğini, bu caminin tarihe tanıklık ailesinin katkılarıyla yapılmış, devri- hur Şirket Han Çeşmesi birer birer
ettiğini anlatan yazılar yazmıştım ga- nin en estetik binalarından biriydi. yok edilen çeşmelerimizin en son
zetemde... İddia ediyorum, yıkılmasa idi, bugü- yok edilenidir. Şirket Han’ın tuvalet-
Yazının yayınlanmasından sonra nün de en estetik ve en iddialı turistik lerini dahi görmenizi isterdim. Bu-
karşılaştığım bir hemşerim bana şun- merkezlerinden biri olurdu. günkü tuvalet anlayışından farklı bir
ları söyledi; Şirket Han’ın iki büyük girişi vardı; dizaynı olan tuvaletlerin ahşap kapı-
“Ağabey, sen de her şeye karşı çı- biri Kışla Caddesi tarafından, diğeri ları bile birer sanat eseri niteliğindey-
kıyorsun. Bırak, camimizi yenilesin- Akpınar tarafından ve bu iki girişin di.
ler. Hem sen daha önce Şirket Han’ın de iki mükemmel kapısı… Bu kapılar Modernleşme adına, şehrin ile-
yıkılmasına da karşı çıkmıştın, oysa Topkapı Sarayı’nın kapılarını andıran, ri gelenlerinin ve Şirket Han’ın sa-
bak, şimdi ne güzel yirmi üç katlı saray kapısı veya kale kapısı gibi de- kinlerinin güle oynaya, davul zurna
modern bir bina diktiler. Galiba sen vasa büyüklükte idi. Kapının ek yer- çalarak yıktırdıkları, geçmişimizin bu
modernleşmeye karşısın.” leri metal plakalarla perçinli ve en en önemli ve müze niteliğindeki ese-
Cevap veremedim. Çünkü kar- az üç metre boyunda, harika ahşap rinin yerine ne yapıldı merak ediyor
şımda modernliğin beton olduğunu eserlerdi. Ayrıca bu heybetli kapıla- musunuz?
sanan biri vardı ve onu ikna etmem rın sağ köşesinde, bir insanın rahat Malatya İl Özel İdaresi tarafından,
mümkün değildi. Üstelik bu kişi yal- geçeceği, yavru kapı denen kapılar hiç bir bedii zevki olmayan, hiç bir
nız da değildi. Modernliği betonda mevcuttu. Bu devasa kapılar akşam- estetik kaygı taşımayan, işlevsellikten
arayan bir güruh vardı karşımda... ları, gece bekçisi tarafından kapatılır, uzak, kazulet gibi bir iş merkezi ya-
Tarih bilinci gelişmemiş Malatya’lı sabah erkenden açılırdı. pıldı. O kadar işlevsiz bir bina yapıldı
yöneticiler, Şirket Han’ı yıkmanın ne Bir han sakini anlatmıştı: ki, iş merkezi bir türlü doldurulamadı
kadar büyük bir yanlış olduğunu geç Hamido olayları sırasında Han’ın ve bir süre sonra tinercilerin mekânı
de olsa anlamışlardır, diye düşünü- içindeki insanlar korkudan ne ya- haline gelen bu bina tekrar satışa çı-
yorum. Tarihi bir güzelliği yıkıp yerine pacaklarını şaşırmışlar, çünkü gözü karılarak Malatya’nın silüetini bozan,
estetikten uzak bir garabet dikmek dönmüş bir güruh yaka yıka Kışla devasa bir iş merkezi haline getirildi.
ne tür bir aklın ürünü idi, bilemiyo- Caddesi’nden aşağı geliyor, sıra bir Hülasa, her şehrin ruhu olmayabi-
rum. Bu yöneticiler, dedelerinin iş süre sonra Han’a gelecek. Bekçiye iki lir, ancak yaşadığımız şehre ruh ka-
yerleri hakkında soru soran çocukları kapıyı da kapatmasını söyleyip içe- zandırmak bizlerin görevidir.
ve torunlarına ne cevap verecekler, ride beklemeye başlamışlar, güruh Çünkü yaşadığımız şehir bize, biz
merak ediyorum. kapıya dayanmış ama nafile! Kapıları ona bakacağız her gün.
Malatya’nın bir dönemine tanıklık geçip içeri girememişler. Dedim ya,

Nazım Hikmet’in dediği gibi; “iki şey vardır ancak,

ölümle unutulur: anamızın yüzüyle şehrimizin yüzü.”

1940-Şirket Han’ın Belediye
Tarafından Görünümü

SerMimar TEMMUZ 2019 35