Page 191 - ED 211

ทั้งนี้เพราะอัตราการเข้าเรียนสุทธิในระดับมัธยมศึกษาตอนปลายในปี พ.ศ.2558 กลุ่มประชากร 10 % ที่

มีฐานะความเป็นอยู่ดีที่สุด (Decile 10) มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาระดับมัธยมปลาย (รวม ปวช.) สูงถึงร้อย

ละ 70.1 ขณะที่กลุ่มประชากร 10 % ที่มีฐานะความเป็นอยู่ด้อยที่สุด (Decile 1) มีโอกาสเข้าถึง
การศึกษาระดับมัธยมปลาย(รวม ปวช. เพียงร้อยละ 38.9 เท่านั้น แต่อัตราการเข้าเรียนในระดับปริญญา

ตรีกลับพบว่ามีความเหลื่อมล้ าสูงขึ้นเนื่องจากอัตราการเข้าเรียนสุทธิในกลุ่มประชากร 10 % ที่มีฐานะ

ความเป็นอยู่ดีที่สุด (Decile 10) มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาระดับปริญญาตรี(รวม ปวส.)สูงถึงร้อยละ 62.8
ขณะที่กลุ่มประชากร 10 % ที่มีฐานะความเป็นอยู่ด้อยที่สุด (Decile 1) มีโอกาสเข้าถึงการศึกษาระดับ

ปริญญาตรี (รวม ปวส.) เพียงร้อยละ 3.6 เท่านั้น (ดูตารางที่ 4 และ 5) (รายงานการวิเคราะห์สถานการณ์

ความยากจนและความเหลื่อมล้ าในประเทศไทย. 2558: 4-5)
เมื่อโอกาสในการเข้าถึงการศึกษาในระดับที่สูงกว่าการศึกษาภาคบังคับของเด็กขึ้นอยู่กับ

ฐานะทางเศรษฐกิจของพ่อแม่ ความเหลื่อมล้ าด้านการศึกษาจึงเป็นภาพสะท้อนถึงความเหลื่อมล้ าที่ด ารง

อยู่ในสังคมไทย และท าให้การศึกษาในระบบซึ่งส่วนใหญ่เป็นบริการสังคมที่รัฐเป็นผู้ลงทุน ไม่สามารถ
ปรับลดช่องว่างระหว่างคนรวยกับคนกลุ่มอื่นในสังคมหรือลดความเหลื่อมล้ าในสังคมได้ ยิ่งไปกว่านั้น

ความเหลื่อมล้ าด้านการศึกษายังท าให้ช่องว่างของความเหลื่อมล้ ากว้างมากขึ้น อันเนื่องมาจาก

ผลตอบแทนจากการท างานในระบบเศรษฐกิจสมัยใหม่ส่วนใหญ่ยังคงยึดโยงอยู่กับวุฒิทางการศึกษา ดัง
จะเห็นได้จากผลการวิจัยของดิลกะ ลัทธพิพัฒน์ (2533) เรื่องความเหลื่อมล้ าของโอกาสทางการศึกษากับ

แนวโน้มของค่าจ้างในประเทศไทยที่พบว่า เด็กจากครอบครัวที่เสียเปรียบทางเศรษฐกิจและสังคม เช่น มี

รายได้ต่ า พ่อแม่มีการศึกษาน้อย มีโอกาสทางการศึกษาน้อยกว่าเด็กจากครอบครัวที่ได้เปรียบกว่า และ
เมื่อกลุ่มที่เสียเปรียบเข้าสู่ก าลังแรงงาน ก็มักจะได้รับค่าจ้างต่ ากว่ากลุ่มที่มีโอกาสทางการศึกษาที่สูงกว่า

ซึ่งสถานการณ์นี้พบได้ทั่วไปทั้งในประเทศพัฒนาแล้วและก าลังพัฒนา โทดาโร (Todaro. 2000: 345-
346) ซึ่งใช้ข้อมูลของเอ็มมานูเอล จิมิเนซ (Emmanuel Jimenez. 1986) ที่แสดงให้เห็นว่าเด็กจาก

ครอบครัวยากจนซึ่งเขาหมายถึง ชาวนา ได้รับประโยชน์จากการศึกษาในระบบซึ่งส่วนใหญ่เป็นบริการ

สังคมที่รัฐเป็นผู้ลงทุน ต่ ากว่าที่ควรจะเป็น ส่วนเด็กจากครอบครัวที่มีฐานะทางเศรษฐกิจและสังคมที่ดีซึ่ง

เขาหมายถึง นักวิชาชีพ ได้รับประโยชน์จากการศึกษามากกว่าที่ควรจะได้ ในทวีปเอเซีย สัดส่วนของการ
ได้รับประโยชน์จากการศึกษาที่รัฐลงทุนระหว่างกลุ่มชาวนา : พ่อค้าและผู้ใช้แรงงาน : นักวิชาชีพ มี

สัดส่วน 0.59 : 1.19 : 2.76 ส่วนลาตินอเมริกามีสัดส่วน 0.49 : 1.04 : 2.03 ตะวันออกกลางและ
แอฟริกาเหนือ 0.60 : 0.35 : 2.87 ประเทศ OECD 0.95 : 0.87 : 1.2 (Todaro. 2000: 345-346)

ส่วนผลกระทบเชิงลบของการศึกษาในยุคทันสมัยต่อชุมชนชนบทนั้น เป็นผลกระทบต่อระบบ

ความรู้ของชุมชน นภาภรณ์ หะวานนท์ (2540: 59-77) ซึ่งด าเนินการวิจัยเรื่องโอกาสในการศึกษาต่อจาก

เอกสารประกอบการสอนรายวิชากระบวนทัศน์ทางการศึกษา พรใจ ลี่ทองอิน | 116