Page 63 - Dokunuş Degisi Sayı:1

FiLOZOF

ÇOCUK

"Felsefe, insanın varlık karşısında duyduğu hayretin ürünüdür."

İsmail Fenni ERTUĞRUL
Felsefe “merak etmekle başlar” derler. Çocuklar fark nedir?” gibi sorularla çocukların fikirlerini özgürce
arasında her şeyi merak eden, potansiyel filozoflar ifade etmelerine olanak tanınırsa düşünme süreçlerini
olduğu düşünülür. Çünkü çocuklar, hemen hemen her harekete geçirebilir ve derin tartışmalar gerçekleştirilebilir.
şeyi merak ederler. Bir makinenin nasıl çalıştığından tutun Ancak bu süreçte çocukların cevaplarını dikkatle dinlemek
da hayvanların neden konuşamadığına kadar merakları ve düşüncelerini ciddiye almak gerekir.
uçsuz bucaksızdır. Felsefi kavramları ve düşünceyi desteklemek için yazılı
Çocukların bu merak etme eğilimlerini güçlendirmek, kaynakları kullanmak da önemlidir. Bu yaklaşım, soyut
farklı bakış açılarına sahip olmalarını sağlamak ve kavramları somut örneklerle destekleyerek çocukların
merak duygularını çeşitli yönlere açmak için felsefi daha iyi anlamalarına yardımcı olabilir. Ayrıca, felsefi
düşünme etkinliklerine ihtiyaçları vardır. Bu tür etkinlikler, temaları işleyen kitaplar seçmek ve çocuklarla birlikte
ebeveynler için, öğretmenler için ve en önemlisi çocuklar okumak, onların düşünme becerilerini geliştirmelerine ve
için birçok fayda sağlar. Etkili iletişim becerileri kazanmak, farklı bakış açıları kazanmalarına katkı sağlayabilir. Aynı
doğru ifade etmek, farklı bakış açılarına saygı duymak, zamanda tartışma ve analiz yapmak, çocuklarla felsefe
mantıklı ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek, yapmanın önemli bir parçasıdır. Bu süreçte, çocukları
empati yeteneklerini artırmak ve karar verme süreçlerini bir araya getirip tartışma ortamı oluşturmak ve farklı
iyileştirmek gibi önemli kazanımlar elde edilir. görüşleri dinlemeye teşvik etmek önemlidir. Ayrıca,
Gelişen teknolojiyle birlikte çocuklarımızın hayatları belirli bir konuyu tartışırken çocuklara fikirlerini savunma
giderek daha karmaşık hâle geliyor. Ancak, bu karmaşıklık ve mantıklı argümanlar sunma fırsatı vermek, eleştirel
içinde felsefi düşünme becerileri, çocukların yaşamlarını düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olabilir.
anlamlandırma ve dünyayı sorgulama yetenekleri açısından Doğaçlama oyunlar ve aktiviteler, çocukların felsefi
kritik öneme sahip. İşte bu noktada, “filozof çocuklar” konuları eğlenceli bir şekilde ele almalarını sağlayabilir.
kavramı önem kazanıyor. Çocuklarla felsefe konusunda Bu tür aktiviteler, çocukların yaratıcı düşünme becerilerini
öncü isimlerden biri, Maria Montessori’dir. Montessori geliştirmelerine ve mantıklı düşünme yeteneklerini
eğitim yöntemi, çocukların doğal meraklarını ve keşfetme kullanmalarına olanak tanır. Örneğin; “Bir peri masalındaki
isteklerini ön plana çıkarır. Bu yaklaşım, çocukların kendi karakterin yerine geçsen ne yapardın?” gibi sorularla
fikirlerini oluşturmalarına ve düşünmelerine olanak tanır. çocuklar hayal güçlerini kullanarak düşünme becerilerini
Felsefe, genellikle karmaşık ve soyut bir kavram olarak geliştirebilirler.
algılansa da aslında günlük yaşamımızın bir parçasıdır. Son olarak felsefe yaparken öğretmenler ve
Felsefi düşünme; merak, sorgulama ve mantık yürütme ebeveynler olarak çocuklara örnek olmak önemlidir. Kendi
becerilerini içerir. Bu nedenle çocuklar için felsefe, doğal düşüncelerimizi açıkça ifade ederek ve farklı görüşlere
bir şekilde düşünme ve sorgulama süreçlerini teşvik eden saygı göstererek çocukların düşünsel gelişimlerine katkı
bir etkinlik olabilir. sağlayabiliriz. Aynı zamanda çocuklarla birlikte felsefe
Jean Piaget ise çocuk psikolojisi alanında önemli bir yapmaya aktif olarak katılarak onların düşünme süreçlerini
figürdür. Piaget’e göre çocuklar, bilişsel olarak sürekli desteklemeli ve kendi fikirlerini ifade etmelerine izin
gelişirler ve bu süreçte aktif olarak çevreleriyle etkileşim vermeliyiz.
kurarlar. Ona göre çocuklar kendi bilgilerini inşa ederler Unutmayalım ki “Filozof çocuklar” geleceğin
ve bu süreçte felsefi düşünme becerileri de gelişir. düşünürleri ve liderleri olabilirler.
Çocuklarla felsefe yapmanın birçok faydası vardır.
Öncelikle, çocuklar bu süreçte kendi düşüncelerini ifade Yasemin SÜNGÜBAZ TOK
etmeyi ve dinlemeyi öğrenirler. Ayrıca, felsefi tartışmalar Sınıf Öğretmeni
çocukların eleştirel düşünme becerilerini geliştirir ve onları
daha esnek düşünmeye teşvik eder. Çocuklarla felsefe
yaparken basit ancak derinlikli sorular sormak önemlidir.
Örneğin; “Neden buradayız?” “Doğru ile yanlış arasındaki

DOKUNUŞ | 63