Page 19 - หนังสือโครงการส่งเสริมการอ่าน
P. 19
การเล่านิทาน
การเล่านิทาน เป็นประสบการณ์ทางการศึกษาหลายรูปแบบ โดยมีความสุข สนุกสนาน เป็นองค์ประกอบ
ส าคัญ เด็กจะได้รับประสบการณ์จากการฟังนิทาน ได้แก่
๑. เกิดการเร้าทางสื่อภาษา ได้ยินกับหูและเห็นกับตา การเล่านิทานท าให้เด็กได้เข้าใจรูปแบบการใช้
ภาษา ในการเล่าเรื่องในบทสนทนาต่าง ๆ ได้รับความรู้ ค าศัพท์ใหม่ ๆ
๒. เกิดการเร้าทางส าเนียง การเล่านิทานที่มีบทบรรยาย บทสนทนาที่มีเสียง มีจังหวะที่แปรเปลี่ยน
จะจูงใจให้เด็กตั้งใจฟัง และสามารถจับความหมายในน้ าเสียงนั้นได้
๓. เกิดการเร้าทางจักษุ ได้แก่ หนังสือภาพ ภาพยนตร์ หุ่นของจริง รวมถึงตัวผู้เล่านิทานที่เด็กมองเห็น
สีหน้าท่าทาง อากัปกิริยาที่แสดงออก
๔. เกิดการรับรู้เกี่ยวกับสังคม เด็กจะรับรู้และเข้าใจเกี่ยวกับขนมธรรมเนียม ศีลธรรมจรรยา การปฏิบัติตน
ในสังคม บรรยากาศในการเล่านิทานจะท าให้เกิดปฏิสัมพันธ์กับผู้เล่านิทาน
นิทานที่ดีจะกระตุ้นให้มีอารมณ์ตอบสนอง ผู้ฟังฝึกฝนจินตนาการเกิดความรู้สึกตามเนื้อเรื่องที่ฟัง
นิทานที่เหมาะสมแก่การเล่า ควรมีลักษณะ ดังนี้
๑. มีการเคลื่อนไหว
๒. มีเนื้อหาเร้าใจ
๓. มีพรรณนาโวหารและภาพพจน์
๔. มีค าซ้ า ข้อความซ้ า ๆ และคล้องจองกัน ซึ่งเป็นสิ่งที่ช่วยให้เด็กติดใจ
๕. มีการสนทนาโต้ตอบที่แสดงสติปัญญาเฉียบแหลม และน าเสนอปฏิภาณไหวพริบของตัวละคร
๖. มีเนื้อหาที่แสดงอารมณ์และมีการเคลื่อนไหวสอดแทรกในเรื่องที่เล่า
๗. มีเรื่องที่เกี่ยวกับเด็กและสัตว์เล็ก ๆ ที่ใช้ไหวพริบ ความสามารถ หรือการป้องกันตัวเองให้พ้นภัย
๘. มีนิทาน สุภาษิต และนิทานอีสป
๙. มีเรื่องข าขัน
10. มีต านาน นิทานพื้นเมือง เทพนิยาย
เรื่องที่ไม่ควรเลือกมาเล่า คือ
๑. เรื่องที่ด าเนินเรื่องซับซ้อน มีรายละเอียดมาก
๒. เรื่องที่มีความยาว และใช้เวลาในการท าความเข้าใจ
๓. เรื่องที่มีความรุนแรง เช่น การทารุณ ท าร้ายกัน
๔. เรื่องที่เนื้อหาไม่เหมาะสม ไม่สุภาพ
ข้อเสนอแนะในการจัดกิจกรรมส่งเสริมนิสัยรักการอ่าน
การจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านให้มีประสิทธิภาพควรมีการเตรียมพร้อมและค านึงถึงในเรื่องต่อไปนี้
๑. จัดห้องสมุดให้นักเรียนได้ศึกษาค้นคว้าอย่างเพียงพอ จัดสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนให้เอื้อต่อการเรียนรู้
ส าหรับนักเรียน เพื่อให้นักเรียนได้เข้าสู่บรรยากาศของการอ่านและได้ใกล้ชิดกับหนังสือมากยิ่งขึ้น เช่น
จัดนิทรรศการหนังสือในโอกาสต่าง ๆ จัดกิจกรรมเชิญชวนให้อ่านหนังสือสม่ าเสมอ ฯลฯ
๒. ครูผู้จัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน ควรเตรียมพร้อมในด้านวิธีการด าเนินการ และสื่อ อุปกรณ์ เพื่อให้
การจัดกิจกรรมด าเนินไปด้วยความเรียบร้อยบรรลุตามเป้าหมายที่ก าหนด รวมทั้งต้องเป็นแบบอย่างที่ดีในเรื่อง
นิสัยรักการอ่านด้วย
คู่มือการด าเนินงานกิจกรรมโครงการส่งเสริมนิสัยรักการอ่านและการพัฒนาห้องสมุด ประจ าปีงบประมาณ 2561
14
