Page 18 - Safarova N., Safarov B. paxtachilikda agrokimyo o'quv qo'llanma

Tajriba natijasini hisoblash uchun standart eritmalar shkalasi tayyorlanadi va
optik zichligi aniqlangandan so’ng kalibrlangan grafik tuziladi. Buning uchun
sig’imi 100 ml li o’lchov kolbasi 1 dan 10 gacha raqam bilan belgilanadi. №1
kolbaga 5 ml; №2 10 ml; №3 kolbaga-15 ml; №4-20 ml; №5-25 ml; №6 30 ml;
№7 35 ml; №8-40 ml; №9-45 ml; №10-50 ml standart eritma solinadi. 1 ml
standart eritma 0,002 mg P 2O 5 saqlashi e’tiborga olinsa, kolbalarda tegishlicha
0,01; 0,02; 0,03; 0,04; 0,05; 0,06; 0,07; 0,08; 0,09; 0,1 mg P 2O 5 bo’ladi. Har bir
kolbaga 60-70 ml gacha suv, so’ng 10 ml suyultirilgan sulfat kislota 10 ml
kislotali muhitdagi ammoniy molibdat eritmasi hamda 0,5 ml qalay xlorid eritmasi
qo’shiladi va belgisigacha suv quyilib kalorimetrlanadi. Eritmalarning optik

zichligi o’lchangach, millimetrli qog’ozda kalibrlangan chiziq chiziladi.

O’simliklar tarkibidagi fosfor miqdorini aniqlash uchun kalibrlangan

grafik

100 ml eritmada mg xisobida P 2O 5 miqdori
100 ml tekshirilayotgan eritma tarkibidagi P 2O 5 ning mg dagi miqdori
kalibrlangan grafikdan topiladi, o’simlik tarkibidagi umumiy fosfor miqdori ushbu
formula bilan aniqlanadi.

.
.
.
a V 2 V 4 100
X = ----------------------
.
.
H V 1 V 3

bu yerda:
X = P 2O 5 miqdori, %;
a = P 2O 5 ning kalibrlangan grafikdagi miqdori, mg-100 ml da
V 1 = kul hosil qilingan kolbadagi eritma hajmi, 100ml
V 2 = suyultirish uchun olingan eritma hajmi, 20 ml
V 3 = suyultirilgan eritmaning umumiy hajmi, 100 ml
V 4 = suyultirilgan eritmadan olingan eritma hajmi, 10 ml