Page 289 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik

Treal – termometrda o‘lchangan eritma (suspenziya) ning real harorati,
0 C.

48-jadval
1:1 nisbatdagi suspenziyaning EC o‘lchash natijalari bo‘yicha Ese va
harorat tuzatmalarini hisoblash

Olingan Chuqur O‘lchanga Harorat, 0 EC1:1, EC1:1, dS/m -
E
C
e
p
r
oq
u

,
T
namunalar- ligi, sm n sana C dS/m (harorat dS/m larning
ning (o‘lchan. tuzatma-lari sho‘rlanish
raqamlari ) bilan) darajasi
1 0-10 12.10.2011 20,5 1,16 1,26 4,43 O‘rtacha
2 10-20 12.10.2011 20,5 1,19 1,30 4,54 O‘rtacha
1 1/1 3 20-30 12.10.2011 20,5 1,23 1,34 4,69 O‘rtacha
4 30-40 12.10.2011 20,5 1,17 1,28 4,46 O‘rtacha
5 40-50 12.10.2011 20,5 1,02 1,11 3,89 Kuchsiz
49-jadval
ESe bo‘yicha tuproqlarning sho‘rlanish darajasini baholash (FAO)

Тўйинган эритма Тупроқларнинг шўрланиш Суспензия EC1:1,
ECe,dS/m даражаси dS/m

0-2 Шўрланмаган 0- 0,60
2-4 Кучсиз шўрланган 0,61-1,15
4-8 Ўртача шўрланган 1,16-2,30
8-16 Кучли шўрланган 2,31-4,70
> 16 Жуда кучли шўрланган > 4,70

0
Laboratoriyada harorat 25 C dan yuqori bo‘lgan hollarda formulada
manfiy ishorasi hosil bo‘ladi va o‘lchangan EC qiymati qayta
hisoblanganda – kamayadi (50, 51-jadvallar).

Istalgan haroratda asbob ko‘rsatkichining to‘g‘riligini tekshirish
uchun kalibr eritmasining elektr o‘tkazuvchanligi va haroratini o‘lchash

hamda uni 50, 51-jadvallarda keltirilgan ko‘rsatkichlar bilan solishtirish
zarur.
Shtirli konduktometr asbobini kalibrlash va undan foydalanish.
SHtirli konduktometr chet el asboblarining analogi hisoblanadi va

tuproqlarning sho‘rlanish darajasini uning elektr o‘tkazuvchanligini
to‘g‘ridan-to‘g‘ri dala sharoitida tuproq namunalari olmasdan o‘lchash
orqali tez baholash imkonini beradi (70, 71-rasm).

Irrigatsiya va Suv Muammolari ilmiy tadqiqot instituti xodimlari
tomonidan yaratilgan “Progress 2” va “Progress 3” shtirli konduktometr –
asboblari to‘g‘ridan-to‘g‘ri ildiz tizimi tarqalgan qatlamdagi tuproqning
elektr o‘tkazuvchanligini 80-90 sm chuqurlikgacha har 15 sm da aniqlash

284