Page 292 - QODIROVA D. ТУПРОҚ ФИЗИКАСИ elektron darslik

SHtirli konduktometrlarni elektrod va tuproq o‘rtasida umuman
kontakt bo‘lmagan quyidagi hollarda ishlatish tavsiya etilmaydi:

- yumshoq va haydalgan tuproqlarda (0-25 sm qatlamda);
- shtir ma’lum uzunlikda bo‘lganligi va quyi qatlamlarga (1m)

shtirni kuch bilan bosib kirgizilishi bois 80 smdan chuqur

qatlamda elektr o‘tkazuvchanlik o‘lchanganda;
- tuproq namligi etarli bo‘lmaganda (16 % dan kam bo‘lganda).

SHo‘rlanishni nazorat qilishdagi eng yaxshi ko‘rsatkichlarni olish
sho‘r yuvish va sug‘orishdan keyin yoki ob-havo nam kelgan yillarda

kuzatiladi.

52-jadval
Xorazm viloyatida sho‘r yuvishdan keyin shtirli konduktometrlarni dala
sharoitida sinash natijalari
(G.K.Paluashova ma’lumoti)

Pay CHu 1-qaytariq 2-qaytariq 3-qaytariq O‘rtacha ES 1: Massa
-kal qur- ES sh 1, ga
raq ligi, ES, Haro- ES, Haro- ES, Haro- ES, Haro- t dS/ nisba-
a- sm dS/ rat, dS/ rat, dS/ rat, dS/ rat, tuza m tan
mi m 0 S m 0 S m S m 0 S t. namli
0
k, %
16,
20 0,51 15,2 0,36 15,4 0,46 0,44 15,5 0,53 1,01 20,5
0
13,
1 40 0,63 13,9 0,51 13,4 0,55 0,56 13,7 0,69 0,42 22,6
8
12,
60 0,86 13,2 0,92 12,3 0,86 0,88 12,5 1,10 0,90 24,5
0
18,
20 1,72 18,6 1,63 18,6 1,45 1,60 18,5 1,81 2,88 24,3
2
15,
2 40 1,51 15,9 1,35 15,7 1,45 1,43 15,8 1,69 2,77 25,6
8
14,
60 1,63 14,2 1,55 14,0 1,40 1,53 14,2 1,86 2,00 23,4
3

52-jadvaldan ko‘rinib turibdiki, tuproqlarning elektr o‘tkazuvchanligini shtirli
konduktometrda o‘lchashda o‘sha paytdagi tuproq haroratini ham o‘lchash va hisobga
olish zarur. Bu juda muhim hisoblanadi. Ec shtir ni o‘sha (48-jadval) tuzatishdan
foydalanib hisoblash mumkin.

287