Page 104 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма
P. 104
olinadi. Urug‘ solinayotgan paketchalarda bo‘linmaning tartib raqami,
namunalarning katolog yoki introduksiya raqami, nomi, vatani, yig‘ib
olingan o‘simliklar soni, hosil etishtirilgan joyning nomi va yili
ko‘rsatiladi. Kolleksiya namunalari usti yopiq, shabada esib turadigan
ayvonlarda marli qopchalarda quritiladi va quyidagi belgilari bo‘yicha
laboratoriya sharoitida o‘rganiladi: - urug‘lar tozalanadi; - namuna
urug‘laming rangi; - urug‘ning shakli; - 1000 dona urug‘ning og‘irligi; -
2
bitta o‘simlik mahsuldorligi; - bir 1m hosildorlik; - urug‘ tarkibidagi
moy miqdori; - mag‘zining chiqimi.
Kungaboqarni o‘g‘itlash
Kungaboqar (Helianthus annus L.)
asosan oziq-ovqat sanoatida ishlatiladi.
Uning urug‘i tarkibida 29-56% moy va
15% oqsil bo‘ladi. Moy tarkibida 62%
gacha biologik faol menol kislotasi,
vitaminlardan A, D, E, K hamda fosfatidlar
mavjud. Kungaboqar moyi margarin,
mayonez, baliq va sabzavot konservalari,
qandolat mahsulotlari ishlab chiqarishda,
lak-bo‘yoq hamda sovun tayyorlashda ishlatiladi. Moyi olingandan
keyin qoladigan chiqindilari – shrot va kunjara chorva mo‘llariga yuqori
sifatli oziqa hisoblanadi. Kunjara tarkibida 5-7%, shrotda esa 1% moy,
33-35% oqsil bo‘ladi. Kunjaradan holva tayyorlanadi. Kungaboqarning
savati (boshchasi) ham chorva mo‘llari uchun yaxshi oziqa hisoblanadi.
Kungaboqar kaliy oziqasini xushko‘ruvchi ekinlardan hisoblanadi.
U 1 tonna urug‘i va shunga mos ravishdagi qo‘shimcha mahsulot bilan
tuproqdan o‘rtacha 60 kg -N, 26 kg- P2O5 va 180 kg -K2O hamda 10 t
ko‘k massasi bilan mos ravishda 30, 10 va 45 kg oziqa moddalarni olib
chiqib ketadi.
O‘g‘itlash. Kungaboqar o‘g‘itlash ikki usulda olib boriladi. Asosiy
va ekish bilan birga, ekish bilan birga N-10-15, P-15-30 kg hisobidan
solinadi. Nihollar 2-3 chin barg chiqarganida N-30-40, K-30-40 kg bilan
oziqlantiriladi. Ikkinchi marta oziqlantirish savatcha hosil bo‘lish
104