Page 110 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

olinadi. Ilg‘or texnologiya qo‘llansa, 150-200 s pichan etishtirish

mumkin. Uch yil mobaynida mahalliy Xorazm bedasi bo‘yicha 549,1 s,
Vaxsh -233 navidan 645,1s, Toshkent-721 navidan 607,4 s, Uzgen–

navidan 631,6 s, Toshkent-392 navidan 637,4 s pichan olingan. Lalmi

yerlarda bedaning hosildorligi suv bilan ta’minlanishiga bog‘liq. Tog‘li
zonada bedadan 50-60 s, tekislik-tepalik zonasida 12-18 s pichan

yetishtirish mumkin.

Beda urug‘ining hosili seleksion navlarida 4-6 s/ga. Ishlab chiqarish
sharoitida urug‘ hosili kam, o‘rtacha 0,8-1,5 s/ga.

O‘g‘itlash. Beda ko‘p o‘rimli o‘simlik bo‘lganligi uchun tuproqdan

anchagina oziq moddalarni olib chiqib ketadi. Oziq moddalar yetarli
bo‘lsa, beda yaxshi va tez o‘sadi. Beda etishtirishda organik va mineral

o‘g‘itlardan foydalaniladi. Yer haydashdan oldin organik o‘g‘itlardan

gektariga 10-15 t, chirigan go‘ng solinganda ko‘k massa 30- 40% ga
oshadi. Ko‘pincha organik o‘g‘it o‘tmishdosh o‘simlikka solinadi.

Bunda ham uning ta’siri sezilarli bo‘ladi.

Beda dukkakli o‘simlik bo‘lgani uchun, unga mineral azot ko‘p
ishlatilmaydi, chunki beda o‘zi azot to‘playdi, shuning uchun bedaga

ko‘proq fosforli va kaliyli o‘g‘itlar talab qilinadi. Dastlabki rivojlanish
davrlarida bedaning fosforga ehtiyoji katta. Bu davrda fosfor yetarli

bo‘lsa, keyingi davrlarda ham beda yaxshi rivojlanadi. Kaliyning ta’siri

fosforga nisbatan kam, shu bois birgalikda qo‘llansa natija yaxshi
bo‘ladi. Tuproq turi, unumdorligiga qarab gektariga 90-150 kg fosfor va

50-100 g kaliy solish tavsiya qilinadi. Bu o‘g‘itlar organik o‘g‘itlarga

qo‘shib yoki bir qismi ekishdan oldin va o‘rimlardan keyin ham
solinadi. Ikkinchi va uchinchi yilgi bedaga 60-90 kg fosfor va 30-45 kg

kaliy solish mumkin.
Tuproq unumdorligi past va uninig tarkibidagi azot yetarlicha

bo‘lmasa ekishdan oldin 50 kg azot solinadi. Bedani parvarishlashda

mikro elementlardan foydalanish tavsiya qilinadi, ayniqsa, mo‘libden,
bo‘r, marganes. Mikro o‘g‘itlar boshqa mineral o‘g‘itlarga yoki uruqqa

aralashtirilib solinadi. Mo‘libdenli o‘g‘it sifatida mo‘libdenli ammoniy,

bo‘rli o‘g‘it sifatida 11% li sof bo‘r, 17% li bo‘rat kislotasi, marganesli
o‘g‘it sifatida 14-16 % sof moddasi bo‘lgan marganesli shlak ishlatiladi.

110