Page 195 - Урманова М. Илмий изланиш укув қулланма

Ko‘pincha “xato”, “farqlar bo‘yicha chegaraviy xato”, “uchlamchi

xato” singari terminlar tajribani endi boshlanayotgan yosh
tadqiqotchilani tushunmovchilikka, ya’ni adashishlarga sabab bo‘ladi.

Ularing nazarida tajribada “xato” bo‘lishi mumkin emas va agar xato

bo‘lgan bo‘lsa - demak bunda o‘lchashlarni yoki kuzatishlarni etarlicha
mukammal olib borilmagan deb hisoblaydilar. Bu unday emas. Tadqiqot

ishlarida statistik xatoliklar yoki variantlar tanlama harakteriga xos

bo‘lgan xatoliklar bo‘lishi muqarrar.

Nazorat savollari

1. O‘rtacha farqlar o‘rtasidagi eng kichik muhim farqlanish qanday
topiladi?

2. Tajriba ishlarida variantlar bo‘yicha o‘rtachalarni parallel

taqqoslash nima uchun amalga oshiriladi.
3. 5% ahamiyatlik darajasiga negha % ehtimollik darajasi to‘g‘ri

keladi?

4. 1% ahamiyatlik darajasiga necha % ehtimollik darajasi to‘g‘ri
keladi?

5. Dispersion tahlil amaliyotda qo‘llanilgan ekspremental ishlarda
o‘rtachalar orasidagi muhim farqlanishlar qanday aniqlanadi?.

6. Variantlani muhim farqlari bo‘yicha necha guruhga ajratiladi.

7. F kriteriyasi nimani belgilaydi?
8. Nima uchun variantlar o‘rtasidagi farq 3 s/ga dan kam bo‘lsa uni

muhim farqlanish deb hisoblash yaramaydi?

195