Page 78 - !ROA2017-02

Richtlijn Ontwerp Autosnelwegen 2017 | 27 november 2017

De maatvoering van de verschillende onderdelen binnen het dwarsprofiel is gebaseerd op de
profielen van ruimte van de verschillende ontwerpvoertuigen en de daarbij behorende
veiligheidszones. De ontwerper dient altijd na te gaan welk ontwerpvoertuig maatgevend is. De
profielen van ruimte strekken zich uit in de breedte en in de hoogte en zijn op te splitsen in:
- profielen van minimumruimte;
- profielen van vrije ruimte.

De veiligheidszone is het gebied langs de rijbaan waarin geen of uitsluitend botsveilige objecten
of afgeschermde obstakels voorkomen en dat ruimte biedt aan gestrande voertuigen en
voertuigen van hulp- en onderhoudsdiensten. Voor de richtlijnen met betrekking tot de
veiligheidszone wordt verwezen naar de richtlijn ‘Veilige inrichting van bermen’.

profiel van minimumruimte
Het profiel van minimumruimte in het dwarsprofiel is noodzakelijk voor de bestuurder van een
rijdend voertuig voor het uitvoeren van zijn rijtaak. Het profiel van minimumruimte wordt
verkregen door de som van:
- de ruimte die het maatgevende ontwerpvoertuig vanwege zijn afmetingen in beslag neemt;
- de ruimte die het maatgevende ontwerpvoertuig nodig heeft voor de horizontale en verticale
bewegingen tijdens het rijden.

De horizontale bewegingen van een voertuig staan ook bekend onder de naam vetergang, die
veroorzaakt wordt door verstorende aspecten als zijwind en koerscorrecties. De vetergang is
afhankelijk van de ontwerpsnelheid en de restbreedte die bovenop de voertuigbreedte
beschikbaar is:
- bij een hogere ontwerpsnelheid neemt de vetergang toe doordat een stuurafwijking vanwege
de hogere snelheid tot een grotere koersafwijking leidt;
- bij afnemende restbreedte neemt de vetergang toe als gevolg van krampachtige
stuurbewegingen;
- bij toenemende restbreedte neemt de vetergang toe als gevolg van een lager attentieniveau
en door hogere rijsnelheden.

Om de vetergang te beperken, dienen brede of smalle restbreedtes vermeden te worden.
Daarom zijn standaardafmetingen van de dwarsprofielelementen voorgeschreven, waarbij de
vetergang beperkt blijft.

tabel 5.27. Horizontale minimumruimte
minimumruimte stilstaande minimumruimte rijdende voertuigen
ontwerpsnelheid ontwerpvoertuig voertuigen (breedte ontwerpvoertuig +
(breedte ontwerpvoertuig) restbreedte)
personenauto 1,83 m 2,83 m
120 km/u
vrachtauto 2,55 m 3,05 m
personenauto 1,83 m 2,83 m
90 km/u
vrachtauto 2,55 m 3,05 m
personenauto 1,83 m 2,57 m
70 km/u
vrachtauto 2,55 m 3,05 m
personenauto 1,83 m 2,07 m
50 km/u
vrachtauto 2,55 m 2,80 m

De verticale bewegingen van een voertuig worden veroorzaakt door oneffenheden in de
verharding in combinatie met het veersysteem van een voertuig. Deze zijn onafhankelijk van de
ontwerpsnelheid. De vrachtauto is het maatgevende ontwerpvoertuig.

Pagina 78 van 168