Page 13 - ศาสนาและหน้าที่พลเมือง ม.ต้น

5

ไดเสวยสุขสมบัติจนพระชนมายุได 29 พรรษา พระนางพิมพายโสธรา จึงประสูติพระโอรส พระองคมี

พระราชหฤทัยสิเนหาในพระโอรสเปนอยางยิ่ง เมื่อพระองคทรงทราบถึงการประสูติของพระโอรส
พระองคตรัสวา “ราหุลชาโตพันธนาชาต” แปลวา “บวงเกิดแลว เครื่องจองจําเกิดแลว”

ถึงแมเจาชายสิทธัตถะจะทรงพรั่งพรอมดวยสุขสมบัติมหาศาลก็มิไดพอพระทัยในชีวิต
คฤหัสถ พระองคยังทรงมีพระทัยฝกใฝใครครวญถึงสัจธรรมที่จะเปนเครื่องนําทางซึ่งความพนทุกข

อยูเสมอ พระองคไดเคยเสด็จประพาสอุทยาน ไดทอดพระเนตรเทวทูตทั้ง 4 คือ คนแก คนเจ็บ คนตาย
และบรรพชิต พระองคจึงสังเวชพระทัยในชีวิตและพอพระทัยในเพศบรรพชิต มีพระทัยแนวแนที่จะ

ทรงออกผนวช เพื่อแสวงหาโมกขธรรม อันเปนทางดับทุกขถาวรพนจากวัฏสงสาร ไมกลับมาเวียนวาย
ตายเกิดอีก พระองคจึงตัดสินพระทัยเสด็จออกผนวช โดยพระองคทรงมากัณฐกะ พรอมดวยนายฉันนะ

มุงสูแมน้ําอโนมานที แควนมัลละ รวมระยะทาง 30 โยชน (ประมาณ 480 กิโลเมตร) เสด็จขามฝงแมน้ํา-
อโนมานที แลวทรงอธิษฐานเพศเปนบรรพชิต และทรงมอบหมายใหนายฉันนะ นําเครื่องอาภรณและ
มากัณฐกะกลับนครกบิลพัสดุ

การแสวงหาธรรมระยะแรกหลังจากทรงผนวชแลว สมณสิทธัตถะ ไดทรงศึกษาในสํานักอาฬาร-

ดาบสกาลามโคตรและอุทกดาบสรามบุตร ณ กรุงราชคฤห แควนมคธ พระองคไดทรงประพฤติ
พรหมจรรยในสํานักของอาฬารดาบสกาลามโคตร ทรงไดสมาบัติ คือ ทุติยฌาน ตติยฌาน อากาสานัญ-
จายตนฌาน วิญญานัญจายตนฌาน และอากิญจัญญายตนฌาน สวนการประพฤติพรหมจรรยใน

สํานักอุทกดาบสรามบุตร นั้น ทรงไดสมาบัติ ๘ คือ เนวสัญญา นาสัญญายตนฌาน สําหรับฌานที่ 1
คือ ปฐมฌาน นั้น พระองคทรงไดขณะกําลังประทับขัดสมาธิเจริญอานาปานสติกัมมัฏฐานอยูใตตนหวา

เนื่องในพระราชพิธีวัปปมงคล (แรกนาขวัญ) เมื่อครั้งทรงพระเยาว เมื่อสําเร็จการศึกษาจากทั้งสอง
สํานักนี้แลว พระองคทรงทราบวามิใชหนทางพนทุกขบรรลุพระโพธิญาณตามที่ทรงมุงหวัง พระองคจึง

ทรงลาอาจารยทั้งสองเสด็จไปใกลบริเวณแมน้ําเนรัญชรา ที่ตําบลอุรุเวลาเสนานิคม กรุงราชคฤห
แควนมคธ

เมื่อพระองคทรงหันมาศึกษาคนควาดวยพระปญญาอันยิ่งดวยพระองคเองแทนการศึกษา
เลาเรียนในสํานักอาจารย ณ ทิวเขาดงคสิริ ใกลลุมแมน้ําเนรัญชรา นั้น พระองคไดทรงบําเพ็ญ

ทุกรกิริยา คือ การบําเพ็ญอยางยิ่งยวดในลักษณะตาง ๆ เชน การอดพระกระยาหาร การทรมาน
พระวรกาย โดยการกลั้นพระอัสสาสะ พระปสสาสะ (ลมหายใจ) การกดพระทนต การกดพระตาลุ

(เพดาน) ดวยพระชิวหา (ลิ้น) เปนตน พระมหาบุรุษไดทรงบําเพ็ญทุกรกิริยาเปนเวลาถึง 6 ป ก็ยังมิได
คนพบสัจธรรมอันเปนทางหลุดพนจากทุกข พระองคจึงทรงเลิกการบําเพ็ญทุกรกิริยาแลวกลับมาเสวย

พระกระยาหาร เพื่อบํารุงพระวรกายใหแข็งแรงในการคิดคนวิธีใหมในขณะที่พระมหาบุรุษ ทรงบําเพ็ญ
ทุกรกิริยา นั้น ไดมีปญจวัคคีย คือ พราหมณทั้ง 5 คน ไดแก โกณฑัญญะ วัปปะ ภัททิยะ มหามานะ

และอัสสชิ เปนผูคอยปฏิบัติรับใชดวยหวังวา พระมหาบุรุษตรัสรูแลวพวกตนจะไดรับการสั่งสอน