Page 176 - สุขศึกษา พลศึกษา ม.ต้น

176

4. เภสัชกรรม ผูปรุงสมุนไพรตองรูจักการปรุงยาซึ่งมีสิ่งที่ควรปฏิบัติคือ

4.1 พิจารณาตัวสมุนไพรวาใชสวนไหนของเภสัชวัตถุ เชน ถาเปนพืชวัตถุ จะใชสวน
เปลือกรากหรือดอก ใชสดหรือแหง ตองแปรสภาพกอนหรือไม ตัวอยางสมุนไพรที่ตองแปรสภาพ

กอนไดแก เมล็ดสลอด เพราะสมุนไพรนี้มีฤทธิ์แรงจึงตองแปรสภาพเพื่อลดฤทธิ์เสียกอน

4.2 ดูขนาดของตัวสมุนไพรยา วาใชอยางละเทาไร และผูปรุงสมุนไพรควรมีความรูใน
มาตราโบราณ ซึ่งใชสวนตางๆ ของรางกาย หรือเมล็ดพืชที่เปนที่รูจักคุนเคยมาเปนตัวเทียบ

ขนาด เชน คําวาองคุลี หมายถึงขนาดเทา 1 ขอของนิ้วกลาง กลอมหมายถึงขนาดเทากับเมล็ด

มะกล่ําตาหนู และกล่ําหมายถึงขนาดเทากับเมล็ดมะกล่ําตาชาง เปนตน

การขออนุญาตผลิตภัณฑอาหารและยา (ขอเครื่องหมาย อย.)
“อาหาร” ในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 หมายถึง “วัตถุทุกชนิดที่คนกิน ดื่ม หรือ

นําเขาสูรางกาย แตไมรวมถึงยา วัตถุออกฤทธิ์ตอจิตประสาท หรือยาเสพติดใหโทษ นอกจากนี้

อาหารยังรวมถึงวัตถุที่ใชเปนสวนผสมในการผลิตอาหาร วัตถุเจือปนอาหาร สี เครื่องปรุงแตง
กลิ่นรสดวย”

ผลิตภัณฑที่ผลิตเพื่อจําหนายมีจํานวนหนึ่งที่เปนผลิตภัณฑที่คาบเกี่ยวหรือก้ํากึ่งวาจะเปน

ยาหรืออาหาร เพื่อปองกันความสับสนในเรื่องนี้ สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยาจึงกําหนด
แนวทางในการพิจารณาวา ผลิตภัณฑใดที่จัดเปนอาหาร ตองมีลักษณะดังนี้

1. มีสวนประกอบเปนวัตถุที่มีในตําราที่รัฐมนตรีประกาศตามพระราชบัญญัติยาและโดย

สภาพของวัตถุนั้นเปนไดทั้งยาและอาหาร

2. มีขอบงใชเปนอาหาร
3. ปริมาณการใชไมถึงขนาดที่ใชในการปองกันหรือบําบัดรักษาโรค

4. การแสดงขอความในฉลากและการโฆษณาอาหารที่ผสมสมุนไพรซึ่งไมจัดเปนยานั้น

ตองไมมีการแสดงสรรพคุณเปนยากลาวคือปองกัน บรรเทา บําบัด หรือรักษาโรคตาง ๆ

การแบงกลุมผลิตภัณฑอาหาร

อาหารแบงตามลักษณะการขออนุญาตผลิต ออกเปน 2 กลุมคือ
1. กลุมอาหารที่ไมตองมีเครื่องหมาย อย.

อาหารกลุมนี้ สวนใหญเปนอาหารที่ไมแปรรูปหรือถาแปรรูปก็จะใชกระบวนการผลิต

งาย ๆ ในชุมชน ผูบริโภคจะตองนํามาปรุงหรือผานความรอนกอนบริโภค อาหารกลุมนี้ผูผลิตที่มี
สถานที่ผลิตไมเขาขายโรงงาน (ใชอุปกรณหรือเครื่องจักรต่ํากวา 5 แรงมา หรือคนงานนอยกวา 7

คน) สามารถผลิตจําหนายไดโดยไมตองมาขออนุญาตจากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา

หรือสํานักงานสาธารณสุขจังหวัด แตตองแสดงฉลากอาหารที่ถูกตองไวดวย