Page 157 - พท21001

148

บุคลาธิษฐาน เปนโวหารที่นําสิ่งไมมีชีวิต หรือสิ่งที่เปนนามธรรม มากลาวเหมือนเปนบุคคล
ที่มีชีวิต เชน

เพชรน้ําคางหลนบนพรมหญา เย็นหยาดฟาพาฝนหลงวันใหม
เคลาเคลียหยอกดอกหญาอยางอาลัย เมื่อแฉกดาวใบไผไหวตะวัน

โวหารสัทพจน หมายถึง โวหารที่เลียนเสียงธรรมชาติ เชน

ทั้งกบเขียดเกรียดกรีดจิ้งหรีดเรื่อย พระพายเฉื่อยฉิวฉิววะหวิวหวาม

การสรางอารมณ

ความงามดานอารมณ เมื่อเราอานวรรณคดี จะเห็นวาเรามีความรูสึกหรืออารมณรวมไปกับ

เรื่องตอนนั้น ๆ ดวย เชน สงสาร โกรธ ชิงชัง นั่นแสดงวากวีไดสรางอารมณใหเรามีความรูสึกคลอยตาม
ซึ่งเปนความงามอยางหนึ่งในวรรณคดี กวีจะสอดแทรกความคิดออกมาในรูปของความรัก ความภาคภูมิใจ

ความเศราสลดใจ และมีการเลือกสรรคําประพันธใหเหมาะสมกับเนื้อเรื่อง การที่กวีใชถอยคําใหเกิด
ความงามเกิดอารมณทําใหเราไดรับรสวรรณคดีตาง ๆ

รสวรรณคดี

รสวรรณคดีของไทยเปนลีลาของบทประพันธอยางหนึ่ง คือ การใชภาษาไทยใหเหมาะสม

แกเนื้อความของเรื่อง กลาวคือ แตงบทประพันธตามรสบทประพันธไทยหรือรสวรรณคดีไทยซึ่งมี 4 รส คือ

1. เสาวรจนี เปนบทพรรณนาความงามของสถานที่ ธรรมชาติ ชมนาง เชน
“ตาเหมือนตามฤคมาศพิศคิ้วพระลอราช

ประดุจแกวเกาทัณฑ กงนา

พิศกรรณงามเพริศแพรวกลกลิ่นบงกชแกว
อีกแกมปรางทอง เปรียบนา”

2. นารีปราโมทย เปนบทเกี้ยวพาราสี แสดงความรักใคร เชน

“เจางามปลอดยอดรักของพลายแกว ไดมาแลวแมอยาขับใหกลับหนี
พี่สูตายไมเสียดายแกชีวี แกวพี่อยาไดพร่ํารําพันความ

พี่ผิดพี่ก็มาลุแกโทษ จงคลายโกรธแมอยาถือวาหยาบหยาม
พี่ชมโฉมโลมลูบดวยใจงาม ทรามสวาทดิ้นไปไมไยดี”

3. พิโรธวาทัง เปนบทโกรธ บทตัดพอตอวา เหน็บแนม เสียดสี หรือแสดงความเคียดแคน เชน

ผันพระกายกระทืบพระบาทและอึง พระศัพทสีหนาทพึงสยองภัย
เอออุเหมนะมึงชิชางกระไร ทุทาสสถุลฉะนี้ไฉนก็มาเปน

4. สัลลาปงคพิสัย เปนบทแสดงความโศกเศรา คร่ําครวญ อาลัยอาวรณ เชน
เคยหมอบใกลไดกลิ่นสุคนธตลบ ละอองอบรสรื่นชื่นนาสา

สิ้นแผนดินสิ้นรสสุคนธา วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ

(สุนทรภู)