Page 144 - 10-Жаҳон тарихи метод ўзбек

@edurtm_uz

Respublika
ta’lim markazi
Darsning maqsadi: Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlaridagi totalitarizm
va demokratiya jarayonlarini tushuntirib berish.
Darsda shakllantiriladigan tayanch bilimlar: Markaziy va Sharqiy Yevropa
METODIK QO‘LLANMA METODIK QO‘LLANMA METODIK QO‘LLANMA aniq dalillar va ko‘rgazmali vositalar yordamida mazkur mamlakatlar taraqqiyoti-
mamlakatlarining totalitarizm va demokratiya oralig‘idagi manzarasini ochib berish;

dagi hal qiluvchi omillarni ko‘rsatib berish.
Darsdan kutiladigan natijalar:
• o‘quvchi Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari, totalitarizm, demokratiya
kabi tushunchalarning mohiyatini tushunib oladi;
• Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlarining totalitarizm va demokratiya
jarayonlari haqidagi tarixiy faktlarni bilib oladi;
• topshiriqlarni bajarish jarayonida Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari
tarixiga oid maʼlumotlardan foydalana oladi;
• Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlaridagi voqealarni tahlil qiladi;
• Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlarining shu davrga oid muhim ko‘rsat-
kichlarini umumlashtiradi;
• Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlaridagi totalitarizm va demokratiya
haqidagi fikrga o‘zining mustaqil munosabatini bildiradi.
Darsning borishi:
I. Faollashtiruvchi bosqich.
1-topshiriq. O‘zlashtirilgan bilimlarni takrorlash. O‘qituvchi o‘quvchilarga
avval o‘zlashtirgan bilimlari asosida “Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari
Ikkinchi jahon urushi yillarida” mavzu sida erkin yozish topshirig‘ini beradi.
II. Asosiy bosqich.
2-topshiriq. O‘qituvchi o‘quvchilarning diqqatini Markaziy va Sharqiy Yevropa
mamlakatlari tarixidagi muhim sanalar va voqealar berilgan quyidagi jadvalga
qaratadi va ularni xulosa chiqarishga undaydi.

1-jadval Markaziy va Sharqiy Yevropa mamlakatlari totalitarizm
va demokratiya oralig‘ida

Yillar Tarixiy voqealar

Hukumatlar koalitsiyalariga birlashgan siyosiy kuchlar oʻz
davlatlarining kelajagi va taraqqiyot yoʻllari toʻgʻrisida bir-biridan
farqli, koʻp jihatdan qarama-qarshi qarashlarga ega edi. Ularning
bir qismi urushdan oldingi rejimlarni tiklash tarafdori boʻlsa,
boshqalari Gʻarbiy Yevropaning demokratik modeliga havas bilan
qarardi. Uchinchilari sovet namunasiga taqlid qilib, proletariat
1947–1948-yil lar
diktaturasi davlatini qurishni istardi. Bu kuchlar oʻrtasidagi
kurashning hal qiluvchi davri ayni shu yillarga to‘g‘ri keldi. Tarixiy
nuqtayi nazardan juda qisqa vaqt ichida koʻpchilik Markaziy va
Sharqiy Yevropa mamlakatlarida hokimiyat kommunistlar qoʻliga
oʻtdi. Bu kommunistlarning hujumkor taktikasi va Sovet Ittifoqi
tomonidan ularga koʻrsatilgan yordamning natijasi edi.

144