Page 58 - Me Toi

- Vì tôi nghĩ thằng Tình đi rồi, thì thằng Quân ở nhà với tôi, rồi cho nó học trường
quận cũng được. Ai ngờ nó theo Việt Minh chống Pháp, rồi làm những chuyện thất
đức…!
- Thôi lỡ rồi bà! Để Chúa lo! Theo Việt Minh hay theo Pháp cũng như nhau thôi, họ
đều giết dân cả!

Cha tôi là thư ký Quốc Dân Đảng Tỉnh Hà Đông sau khi học ở Hà Nội về làng, với tên
húy Ký Sê. Chú Quân theo Việt Minh, với tên chú đã đổi Nguyễn Thành Cao, trung đội
trưởng trung đội du kích tỉnh Hà Đông. Cả hai người cùng ra đi biệt vô âm tín sau khi
cãi nhau trước mặt ông bà nội và trước khi thực dân Pháp mở cuộc đổ bộ từ Ga Đồng
Văn về những làng trên thung lũng sông Hồng.

Để phô trương lực lượng kiểm soát trong vùng, du kích Việt Minh đã bắt dân trong làng
đi lao động ban đêm để đào hố đắp mô dọc đường quốc lộ số 1 từ làng gần quận Đồng
Văn, Thường Tín, nhà thờ Sổ Nghệ tới chợ Lịm. Người dân chẳng đặng đừng phải bóp
bụng đi theo và vâng lời những người lính du kích triệt để, nếu không sẽ bị giết trên
đường về làng, sau đó người nhà liên hệ sẽ bị trừng phạt không biết lúc nào. Nhưng
nếu nghe theo những gì người lính du kích chỉ bảo để đi phá hoại đường sá, cũng sẽ đi
tới chỗ bị thực dân Pháp xả đạn nát thây trong lúc vô tình họ đi tuần tiễu đêm bắt gặp.

Người dân trong thung lũng sông Hồng đã như con cá nằm trên thớt dưới hai con dao
thực dân Pháp và du kích Việt Minh, con dao nào chém xuống đầu người dân cũng lìa
khỏi cổ. Muốn hay không muốn người dân bao giờ cũng là kẻ phải cúi đầu làm như nô
lệ, bị lợi dụng và hy sinh. Sự hy sinh của họ là đói khổ, máu, nước mắt, và nỗi lo sợ
triền miên kéo dài từng ngày trong kiếp sống thường xuyên căng thẳng bị khủng bố
của hai bên. Người dân quê đã trở thành con vật không biết chống đối, luôn vâng lời
hoặc bị giết bất cứ lúc nào tùy theo nồng độ vui buồn của chủ nhân ông!

Sau khi đặt mìn chống các loại xe dưới những mô đào giữa đường lộ, du kích đã gài
mìn bẫy trên những bờ ruộng và ở một vài nơi trọng yếu trong làng. Họ ném lựu đạn
vào thực dân Pháp đang đổ bộ trên đường làng theo từng nhóm, bắn một vài loạt tiểu
liên, súng trường, và liệng dăm ba trái lựu đạn chày rồi âm thầm rút lui sau khi đã giấu
súng dưới ao rau muống hay trong bùn sâu của ruộng lúa. Họ lẫn vào dân để trốn thực
dân Pháp nhưng cũng để theo dõi và khủng bố tinh thần những người dân vì sợ đòn tra
tấn của Pháp mà khai ra sự thật.
Nếu có người dân nào khai ra những gì thực dân Pháp muốn biết, gia đình người dân
đó sẽ bị khốn khổ, hoặc bị thủ tiêu ngay đêm sau khi quân Pháp rút về căn cứ. Do đó
người dân lúc nào cũng lo sợ trong nỗi khủng hoảng, nhọc nhằn nghèo đói cơm chẳng
đủ ăn vì phải đóng thuế nặng cắt cổ và bóc lột của cả hai bên.

Vì sự ngăn địch của du kích Việt Minh, nên làng tôi và những làng lân cận đã bị cùng số
phận đau thương. Thực dân Pháp pháo kích vào làng lúc nửa đêm trong khi dân còn
đang ngủ sau một ngày cày cấy; cho xe tăng cày nát những ruộng lúa xanh mà dân
làng tôi đã đổ mồ hôi nước mắt vun trồng. Những chiếc máy bay T28 đã nhào lộn trên