Page 33 - บทเรียนการสื่อสาร
P. 33
การสื่อสารส าหรับผู้ป่วยวิกฤติและผู้ป่วยระยะสุดท้าย
ั
แม้ความสามารถของแพทย์และเทคโนโลยีทางการแพทย์ในยุคปจจุบันจะได้รับการ
่
พัฒนาจนสามารถดูแลรักษาผู้ปวยให้มีอายุยืนยาวและมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้ แต่เราคงไม่สามารถ
ที่จะฝืนธรรมชาติของ “เกิด แก่ เจ็บ ตาย” ลงได้ ไม่ว่าการเสียชีวิตจะเกิดจากความชราของ
ร่างกายหรือเกิดจากโรคต่างๆ ซึ่งเข้ามาท้าทายความสามารถของแพทย์อยู่ตลอดเวลา ทั้งโรค
ใหม่ๆ ที่ถืออุบัติขึ้นและโรคเก่าที่ย้อนอุบัติขึ้นมาใหม่
อุบัติเหตุ โรคหัวใจ โรคมะเร็ง และโรคติดเชื้อ นับว่าเป็นสาเหตุของการเสียชีวิตที่ส าคัญ
ั
ในปจจุบัน การด ารงตนอย่างมีสติและไม่ประมาทถือเป็นวิถีส าคัญทางพุทธศาสนาที่ควรปลูกฝง ั
ให้เกิดในสังคมไทยของเรา กระนั้นก็ตามในที่สุดทุกชีวิตก็ต้องด าเนินมาสู่บั้นปลายของชีวิต
อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ การเรียนรู้อย่างเข้าใจถึงระยะสุดท้ายของชีวิตเพื่อเตรียมพร้อมกับการ
เสียชีวิตอย่างมีเกียรติจึงเป็นเรื่องที่แพทย์และบุคลากรทางการแพทย์ควรท าความเข้าใจและ
่
น าไปใช้ในการดูแลผู้ปวยระยะสุดท้าย
่
แนวคิดในการดูแลรักษาผู้ปวยระยะสุดท้ายมิใช่การรักษาเพื่อให้หายจากโรค แต่เป็น
่
การดูแลรักษาให้ผู้ปวยรู้สึกเจ็บปวดน้อยที่สุด ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ไม่เหนื่อย ไม่ทรมาน
่
และสามารถเผชิญกับความตายได้อย่างสงบและมีสติ การสื่อสารกับผู้ปวยและญาติควรเริ่มต้น
่
ั
ด้วยการกล่าวสรุปเนื้อหาของการเจ็บปวยในอดีตจนถึงปจจุบัน
่
“ขณะนี้ทีมรักษาพยาบาลของเราได้พยายามอย่างเต็มที่เพื่อจะดูแลรักษาผู้ปวยให้หาย
หรือดีขึ้น แต่ดูเหมือนสิ่งที่เกิดขึ้นจะไม่เหมือนกับที่เราคาดหวังไว้”
่
จากนั้นท าการสอบถามความคิดเห็นและความต้องการจากผู้ปวยและญาติ แล้วจึงชี้แจง
่
เกี่ยวกับการดูแลรักษาที่เป็นการวางแผนร่วมกันระหว่างผู้ปวย ญาติ แพทย์ และทีม
รักษาพยาบาล
“ทีมรักษาพยาบาลได้ประชุมหารือกันเกี่ยวกับการรักษาหนู และมีความเห็นว่าน่าจะ
้
เปลี่ยนแปลงเปาหมายในการรักษาจากการรักษาให้หายขาดไปเป็นการรักษาให้หนูรู้สึกสบาย
ขึ้นและเจ็บปวดน้อยที่สุด... หนูมีความเห็นอย่างไรในเรื่องนี้ครับ”
หลักการในการสื่อสารกับผู้ป่วยวิกฤติและผู้ป่วยระยะสุดท้าย
่
1. การดูแลผู้ปวยอย่างเป็นขั้นตอนและต่อเนื่อง
่
เมื่อเกิดการเจ็บปวยขึ้นแพทย์และทีมรักษาพยาบาลมักจะลังเลหรือรั้งรอที่จะสื่อสารกับ
่
ผู้ปวยหากยังไม่ทราบการวินิจฉัยโรคที่ชัดเจน เช่น ยังไม่ทราบผลเลือด รอเอ็กซเรย์
่
คอมพิวเตอร์สมอง บ่อยครั้งที่ท าให้ผู้ปวยรู้สึกอึดอัด ไม่สบายใจ และเกิดความไม่มั่นใจในการ
่
ดูแลรักษา ในทางกลับกันแพทย์และทีมรักษาพยาบาลสามารถพูดคุยกับผู้ปวยและญาติอย่าง
เป็นขั้นตอน โดยในช่วงแรกอาจยังได้ข้อมูลไม่ครบถ้วน แต่การพูดคุยเพื่อให้เกิดความเข้าใจจะ
่
ท าได้ง่ายกว่า ส่งผลให้ผู้ปวยและญาติปรับตัวปรับใจได้เร็วขึ้น
33
