Page 339 - Iqtisodiyot ilmi osmonida yulduzga aylanganlar (1-qism)
P. 339
ФРAНКО МОДИЛьЯНИ
уни вақтинчалик ишсизлик эвазига тўхтатишга мажбур бўласиз. Ундан
кейин ишсизликни мен инфляция қобиғини очувчи вақтинчалик бир куч
сифатида қабул қилган бўлардим. Лекин, нарх турғунлиги ягона мақсад
деган тушунча хато деб ҳисоблайман.
Демак, ҳозир НАИРУ Францияда 13 % лигига ишонмайсиз?
Модильяни: Мутлақо йўқ, ёки бу давлатда уни 4 % лик пастлигига
ҳам ишонмайман. наиРУ турғунлигига кучли шубҳалар бор менда, ле-
кин уни ҳисоблаш бўйича бу мос йўл.
Барнетт: Массачусетс технологиялар институтида талаба бўлга- ИҚТИСОДИЁТ ИЛМИ ОСМОНИДА ЮЛДУЗГА АЙЛАНГАНЛАР
нимда, корпоратив молиядан магистр курсларини олишга рухсат ол-
дим. Модильяни-Миллернинг капитал нархи устидаги ишини магистр-
лар билан бўлишдим. Ўша соҳага киришингизга нима сабабчи бўлди?
Модильяни: кейнс ҳақидаги 1944 йилги мақоламдан бери, кейнс
структурасининг амалий тестларига қизиқиб қолдим. Ҳаммага маълум
бўлганидек, ўша структуранинг асосий қисмларидан бири инвестиция
функцияси бўлиб, у инвестицияни фоиз ставкаларида, яъни капитал
нархида тушунтиради.
кейинчалик мен корпоратив молия экспертларининг фондлар нар-
хи фирманинг қандай йўл билан молиялаштирилганига боғлиқ де-
ган қарашларидан таъсирландим. агар сиз акция чиқарган бўлсангиз,
нарх ўша капиталдаги фойда бўлади, 10 % бўлиши мумкин, лекин сиз
қимматли қоғоз чиқарган бўлсангиз, фоиз фақатгина 5 % бўлиши мум-
кин. Жавоб ишонарли бўлиб туюлмади. кейинчалик, капитал нархи
қанча эди: 5 % ми ёки 10 %? иқтисодчи учун талаб қилинган фойда-
ни қарз билан молиялаштирмоқчи бўлсангиз 5 %, агар қимматли қоғоз
билан бўлса, 10 % бўлади деб айтиш тўғри эмас. Дэвид Дуран таклиф
қилган «моҳият назарияси»ни ўқиб, бозор қиймати молия структураси-
дан мустақил бўлишига секин-секин ишондим. Бу эса, кейинчалик Мо-
дильяни-Миллер теориясининг исботига айланди. Мажбуриятларнинг
бозор қиймати унинг структурасига таянолмайди, чунки инвестор мо-
лиявий структурани осонлик билан қарз бериш орқали тузатиб олиши
мумкин (агар солиқ тўсиқлари бўлмаса). натижада, акция ишлатиш ёки
қарз олиш ўртасида фарқ қолмайди.
шунга қарамай, қарзнинг нархи енгилроқ, талаб қилинган фойда
ставкасини оширади, шу бирлашишдан икковини ўртача нархи ўзгар-
майди. Мен ўз исботимни Миллер аудитор бўлиб қатнашган дарсда
кўрсатдим. У бунга ишонди ва мажусийларга қарши салиб юришларида
менга қўшилишга қарор қилди.
Ҳозирда ҳаммага маълум бўлган теорема тахминан 30 саҳифада ис-
бот қилинган. ишчанликнинг сабаби қисман эди, чунки теорема кор-