Page 119 - Nobel_10.02.25_Neat

ИЛМИЙ-ОММАБОП РИСОЛА , II ҚИСМ

АНГУС ДИТОН БИЛАН СУҲБАТ

2015 йил 6 декабрда Швециянинг Стокголм шаҳрида ўт-
казилган Нобель ҳафталиги давомида Ангус Дитон билан суҳбат.

Мухбир: Сизнинг ҳикоянгиз қандай бошланган?

Ангус Дитон: Менинг ҳикоям қандай? Мени бу илмий со-
ҳага нима олиб келди? Кўп омад ва тасодифлар. Албатта, мен иқ-
тисодиётни ўрганишни режалаштирмаганман. Биласизми, ўр-
та мактабда математикани ўргандим, чунки у нисбатан осон
эди. Шунингдек, регби ўйнаш, мусиқа тинглаш ва шунга ўхшаш
ёқтирган нарсаларим билан шуғулланиш учун бўш вақтим бўларди.
Аммо Кембрижга келганимда, математика мен ўйлаганимдан жид-
дийроқ эканлигини тушундим, шунинг учун тасодифан иқтисодчи
бўлиб қолдим ва бу соҳани бошиданоқ севиб қолдим. Ўйлашимча,
болалигимдан қизиқувчан эдим, шунчаки иқтисодиёт бўйлаб саё-
ҳат қилиб, янги нарсаларни кашф этардим.
Мухбир: Омад сиз учун қанчалик муҳим?

Ангус Дитон: Мен омад ҳақида қандай ўйлайман ва нима
учун у менинг фикрларимда шунчалик муҳим? Ўйлайманки, у
менинг ҳаётимда ва оиламга бўлган таъсирида марказий ўрин
эгаллаган, шунингдек, ишимда ҳам катта роль ўйнаган, шунинг
учун иккаласи ҳақида бироз гапира оламан. Отам Англиянинг
кўмир қазиб олинадиган қишлоғида ўсган ва агар Иккинчи жаҳон
урушида армияга чақирилмади. Бу ғалати омад, лекин унинг учун
яхши натижа берди. Кейин у Норвегияда бўладиган ҳарбий рейдга
бориши керак эди. Унда барча иштирокчилар ҳалок бўлди, аммо
у омади бор эканки, сил касаллигига чалиниб, у ерга бормади.
Мана шу иккита катта омад бўлмаганда, мен умуман туғилмаган
бўлардим. Менимча, муваффақиятга эришган одамлар одатда
омаднинг ўз ҳаётларидаги аҳамиятини паст баҳолашади. Умуман
олганда, айниқса, муваффақиятли кишилар ҳаётимизда омаднинг
қанчалик муҳимлигини етарлича баҳоламаймиз. Ишимда ҳам
мен жуда муҳим бўлган нарсаларга эътибор қаратишга моилман.
Масалан, тенгсизлик ҳақида кўп ўйлайман. Тенгсизликни юзага
келтирувчи энг муҳим кучлардан бири бу – шунчаки омаддир.
Агар сиз ва мен бир хил миқдордаги пул, истеъдод ёки маълумот

117